Πριν από λίγα χρόνια ο Steven Soderbergh είχε πάθει Daniel Day-Lewis. Kάθε τρεις και λίγο, και με κάθε καινούργια του ταινία, έβγαινε και έλεγε ότι αυτή θα είναι η τελευταία. Έτσι μετά το Side Effects, είχε ανακοινώσει πως η επόμενη ταινία του θα είναι και η τελευταία. Αυτή ήταν το Behind the Candelabra, το οποίο οδήγησε Michael Douglas και Matt Damon, στις υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα.

Την επόμενη χρονιά σκηνοθετεί και στην τηλεόραση για τη σεζόν 2014-2015 το The Κnick. Και για ακόμα μία φορά ανακοινώνει ότι θα φύγει από την ενεργό δράση. Κι όμως το 2017 επιστρέφει με την σειρά Mosaic, με τη Sarah Stone. Ξέρετε, εκείνη που την έβλεπες με application!

Το 2018 κάνει την έκπληξη και επιστρέφει με το Unsane, και την Claire Foy, ταινία εξ’ ολοκλήρου γυρισμένη με iPhone. Η ανακοίνωση του σκηνοθέτη αλλάζει. Αποφασίζει ότι δεν θα παρατήσει την ενεργό δράση, αλλά πλέον θα ασχολείται με διαφορετικού τύπου formats. Αγαπητέ Στίβεν δεν το είχαμε φάει ότι θα σταματήσεις. Καλύτερα για μας.

Ανακοινώνεται πριν από λίγους μήνες ότι 18 Οκτωβρίου θα προβληθεί μετά από περιορισμένη διανομή στις αίθουσες, η νέα του ταινία που λέγεται “The Laundromat”. Ακούω Soderbergh ενθουσιάζομαι. Kαι ενθουσιάστηκα ακόμα περισσότερο όταν έμαθα το cast: Antonio Banderas, Gary Oldman, Meryl Streep. Προφανώς η ταινία προβλήθηκε σε περιορισμένη διανομή στις αίθουσες εκτός ελλαδικού χώρου. Τι έπρεπε να κάνουμε όλοι εμείς που το περιμέναμε; Κάτσαμε στη γωνία μας, ησυχάσαμε και περιμέναμε την κατάλληλη στιγμή που θα βγει στο Netflix. Tο αν πρέπει οι ταινίες να προβάλλονται στη κινηματογραφική αίθουσα, είναι μία διαφορετική συζήτηση. Δεν θα την κάνουμε τώρα. Θα την κάνουμε σε κάνα δίμηνο που θα βγουν οι υποψηφιότητες των Όσκαρ. Ας πάμε όμως στο task at hand.

Όταν οι ειδυλλιακές διακοπές της θα πάρουν μία δυσάρεστη τροπή, η Ellen Martin, θα ξεκινήσει να ερευνά μία ψευδή πολιτική ασφάλισης. H απλή της αναζήτηση θα την οδηγήσει σε ένα κυκεώνα αμφιλεγόμενων συμφωνιών πού καταλήγουν σε μία δικηγορική φίρμα στην πόλη του Παναμά. Oι ιδρυτές της εταιρείας Jürgen Mossack (Gary Oldman) και Ramón Fonseca (Antonio Banderas), είναι οι ιδανικότεροι στο να φτιάχνουν ψευδείς εταιρείες και λογαριασμούς σε offshore τράπεζες για να βοηθούν τους πλούσιους να γίνονται πλουσιότεροι και τους ισχυρούς να γίνονται ισχυρότεροι. Εκμεταλλευόμενοι πάντα τους νόμους του κράτους. Φαινομενικά δεν γνωρίζουν τις ενέργειες των πελατών τους. Η Ellen έχει βάλει σκοπό να ξεκαθαρίσει τα πάντα και εμείς βλέπουμε μία ιστορία που ξεκινάει κοντά στους καταρράκτες του Νιαγάρα, φτάνει στο Μεξικό, την Αφρική, την Κίνα, τα νησιά της Καραϊβικής, για να φτάσουμε στο 2016 και στη δημοσιοποίηση των εγγράφων γνωστών πια σαν Panama Papers.

Ο Soderbergh, από εκεί που ήθελε να συνταξιοδοτηθεί, όχι μόνο επιστρέφει, αλλά φαίνεται να τα έχει πάρει και πάρα πολύ στο κρανίο. Θυμηθείτε ότι στο Side Effects, είχε λίγο θυμό παραπάνω. Το σενάριο πάνω στο οποίο βασίστηκε, είναι διασκευή του βιβλίου του Jake Bernstein, ονόματι Secrecy World. O τρόπος προσέγγισης του μας θυμίζει πολύ το The big short, και ναι μας άρεσαν και τα δύο.

Ωστόσο καθαρός πρωταγωνιστής δεν υπάρχει. Και μπορεί Oldman και Banderas, να διαλύουν τον τέταρτο τοίχο ανάμεσα σε εκείνους και το κοινό, η Meryl να αποτελεί κινητήριο δύναμη για την όλη υπόθεση, έχεις τους Jeffrey Wright, Sharon Stone, Robert Patrick, David Schwimmer και Matthias Schoenaerts να εμφανίζονται, λίγο μεν, αλλά να χαίρεσαι που εμφανίστηκαν, δε. Μιλάμε για σχεδόν πέντε με έξι παράλληλες ιστορίες που θα μπορούσαν άνετα να γίνουν limited series ακόμα και στο ίδιο το Netflix.

Με κάθε διαφορετική ιστορία και με κάθε παράλληλο σενάριο ο Soderbergh καταφέρνει να μετατρέψει ένα τόσο σοβαρό θέμα σε κάτι βαθιά και μαύρα κωμικό. Ναι, ίσως να μην καταλάβεις πώς ακριβώς λειτουργεί το όλο οικονομικό σύστημα. Ίσως να μην καταλάβεις την όλη διαδικασία πίσω από τις off-shore εταιρείες. Δεν θέλει να σου δείξει όμως αυτό.  Θέλει να σου δείξει το τι μπορεί να συμβεί όταν κάποιοι είναι αποφασισμένοι να κάνουν τον κόσμο να γυρίσει, με τον μόνο γνωστό τρόπο: τα λεφτά.

Είναι ένα θεματικό παζλ, του οποίου τα κομμάτια καλείσαι να βάλεις εσύ στη θέση τους. Και εδώ ίσως να είναι το σημείο που η ταινία χάνει κάποια από τα στοιχεία, που θα την έκαναν μοναδική. Την ίδια στιγμή αν είσαι φαν του Soderbergh, καταλαβαίνεις 100% τι είναι αυτό που θέλει να κάνει. Το πώς θέλει να παρουσιάσει την ιστορία και τι πρέπει εσύ να σκεφτείς απέναντι σε όλα αυτά. Η ταινία τελειώνει με ένα καταπληκτικό συνεχόμενο πλάνο το οποίο έρχεται σαν δικαίωση για τη μιάμιση ώρα που σπατάλησες για να την δεις.

Συμπέρασμα: Το “Ξέπλυμα” αποτελεί μία ευχάριστη θέαση. Δεν είναι η καλύτερη ταινία του. Την ίδια όμως στιγμή αποτελεί μία από τις καλύτερες στιγμές του, σε ό,τι αφορά την πολιτική του θέση.

Δεν πρέπει να το δεις. Πρέπει να θέλεις να το δεις…

Η ταινία προβάλλεται ήδη στο Netflix.