Χθες, στο πλαίσιο του 19ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, προβλήθηκε ένα πολύ ξεχωριστό ντοκιμαντέρ. Το  “Πέρα απ’τον ίσκιο” σε σκηνοθεσία της Nada Mezni Hafaiedh, μας περιγράφει στιγμές από τη ζωή μιας μικρής ομάδας ατόμων της ΛΟΑΤ κοινότητας. Το ιδιαίτερο δεν είναι αυτό φυσικά. Το ξεχωριστό είναι ότι αυτά τα άτομα ζουν ή καλύτερα, προσπαθούν να υπάρξουν στην Τυνησία, όπου το να είσαι ομοφυλόφιλος είναι ποινικό αδίκημα. Οι “πρωταγωνιστές”, μια ομάδα κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων, είναι φίλοι και ζουν όλοι μαζί στο ίδιο σπίτι. Τους φιλοξενεί και τους στηρίζει όλους η  Amina Sboui, πρώην μέλος των Femen και συγγραφέας.

Η Amina, όπως και οι περισσότεροι της παρέας έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία και φέρουν σε όλη τους τη ζωή την ενοχή για αυτό που τους συνέβη. Στην Τυνησία, όταν μια γυναίκα ή ένα παιδί βιάζεται, ο τελευταίος που ευθύνεται είναι ο άνδρας που προέβη στην αποτρόπαια πράξη. Η ενοχή βαρύνει το θύμα. Η σιωπή θεωρείται η πιο σοφή λύση. Γιατί αν ένα κορίτσι μιλήσει γι’ αυτό, ποιος άντρας θα θελήσει να το παντρευτεί μετά;

Ένα άλλο κοινό στοιχείο που παρατηρούμε είναι ότι σχεδόν όλα τα μέλη της παρέας προέρχονται από οικογένειες που τους έχουν αποκηρύξει. Σχεδόν καμία από τις  μητέρες τους δεν δέχεται να έχει επαφή μαζί τους. Η αστυνομία μπορεί ανά πάσα στιγμή να τους συλλάβει μόνο επειδή είναι ομοφυλόφιλοι και κανείς δεν θα τους υπερασπιστεί. Εκτός από την έλλειψη στήριξης της οικογένειας, τα άτομα αυτά δεν έχουν και καμία επίσημη οργάνωση προστασίας των δικαιωμάτων τους όπου θα μπορούσαν να αποτανθούν. Η όποια μεταξύ τους βοήθεια και επικοινωνία επαφίεται στην καλή θέληση του κάθε ατόμου και στις δυνατότητες που παρέχονται από τα social media.

Το τραγικό της υπόθεσης είναι το γεγονός ότι το μέλλον αυτών των ανθρώπων είναι τόσο αβέβαιο. Τα ποσοστά αυτοκτονίας των ατόμων της Λ.Ο.Α.Τ κοινότητας είναι πολλαπλάσια από των υπολοίπων. Στο ντοκιμαντέρ παρακολουθούμε ότι δύο από τους πρωταγωνιστές αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Βασική αιτία είναι η απουσία αποδοχής. Όλοι τους αντιμετωπίζουν ως ανθρώπους που έχουν κάνει μια ντροπιαστική και λανθασμένη επιλογή, εξ αιτίας της οποίας δεν τους αξίζει να ζουν και να είναι μέλη της κοινωνίας της Τυνησίας. Εξαιρετικό παράδειγμα των συνεπειών του κοινωνικού αποκλεισμού, είναι αυτό της Σάντρα, μιας τρανς γυναίκας που αναγκάζεται να εκδίδεται επειδή κανείς στην Τυνησία (και όχι μόνο) δεν προσλαμβάνει ως εργαζόμενη μια τρανς.

Σε όλα αυτά προστίθεται φυσικά και το συναισθηματικό αδιέξοδο. Ο έρωτας. Στην ταινία διευκρινίζεται ότι αυτά τα άτομα έχουν τις ίδιες συναισθηματικές ανάγκες με όλους τους ανθρώπους. Ερωτεύονται πραγματικά και πολλοί κάνουν και μακροχρόνιες σχέσεις. Δυστυχώς όμως αυτές σπανίως ευδοκιμούν, γιατί το ταίρι τους τις περισσότερες φορές κρατάει τη σχέση κρυφή. Στην εξαιρετική περίπτωση που η σχέση μαθευτεί από κάποιον φίλο, τότε αρχίζει ένας ηθικός πόλεμος απέναντι στο ζευγάρι, στο πλαίσιο του οποίου όλοι εμμένουν στο πόσο λάθος είναι να είναι μαζί δυο ερωτευμένοι άντρες και στο πόσο ατιμαστικό είναι αυτό για τους ίδιους και για τις οικογένειές τους.

Το “Πέρα απ’τον ίσκιο” ή στα γαλλικά  “Au-dela de l’ombre”, είναι μια κραυγή ευαισθητοποίησης, ένα αίτημα βοήθειας, για να αλλάξει κάτι και να μπορέσει αυτή η χώρα να γίνει βιώσιμη για όλους τους ανθρώπους της. Δείτε εδώ το trailer.