Η σκηνοθέτης Αν Φοντέιν (Anne Fontaine) που στο παρελθόν μας έχει παρουσιάσει ταινίες όπως το «Nathalie…» του 2003, αλλά και το υποψήφιο για Όσκαρ «Coco Before Chanel» του 2009 με την Audrey Tautou, επιστρέφει με τη νέα της δημιουργία. Ο λόγος για το φιλμ «Η Άλλη Μποβαρί» (Gemma Bovary), μία χαλαρή δραματική κομεντί, που βασίζεται στο κόμικς (graphic novel) της Πόσι Σίμοντς (Posy Simmonds). Στην ταινία πρωταγωνιστεί η γλυκιά Τζέμα Άρτερτον (Tamara Drewe – 2010), ενώ δίπλα της απολαμβάνουμε τον πάντα καλό Γάλλο ηθοποιό Φαμπρίς Λουκινί (Οι Γυναίκες του Τελευταίου Ορόφου – 2010, Το Αγόρι στο Τελευταίο Θρανίο – 2012), που κλέβει εύκολα τις εντυπώσεις…

«Γνώρισα την Πόσι Σίμοντς μέσα από την “Ταμάρα Ντρου” και ήμουν απ’ την πρώτη στιγμή ευνοϊκά προδιατεθειμένη για το μυθιστόρημα “Τζέμα Μπόβερι”. Το λογοπαίγνιο σε αυτό το γυναικείο λογοτεχνικό αρχέτυπο υποσχόταν πολλά. Όταν διάβασα το μυθιστόρημα, με εντυπωσίασαν και με συγκίνησαν οι χαρακτήρες: ένιωσα την κωμική και τη βαθύτατα ανθρώπινη διάστασή τους. Με γοήτευσε το ύφος της συγγραφέως που και ισορροπεί ανάμεσα στην άγρια κωμωδία και την απίθανη ειρωνεία. Επίσης, με συγκίνησε η γνωριμία ενός φούρναρη και μίας νεαρής Αγγλίδας της εποχής μας που θα ταράξει τη ζωή του πρωταγωνιστή, που πίστευε ότι έχει πάρει πρόωρη σύνταξη στο σεξ και τα αισθηματικά! Κι όμως, ξελογιάζεται από τη σχέση ανάμεσα σε μια ηρωίδα μυθιστορήματος, την Έμμα Μποβαρί, την Τζέμα Μπόβερι. Αυτή η φετιχιστική πτυχή μοy φάνηκε ιδιαίτερα γοητευτική για σενάριο. Προσπάθησα να μείνω πιστή στο βιβλίο, παίρνοντας, όμως και κάποιες ελευθερίες: στο βιβλίο της Πόσι Σίμοντς, ο Ζουμπέρ, ο αφηγητής, παρεμβαίνει έμμεσα στην ιστορία, ενώ στην ταινία έχει πιο άμεσο ρόλο.» – Αν Φοντέιν (Anne Fontaine)

Η Gemma (Τζέμα Άρτερτον – Gemma Arterton) είναι η πανέμορφη δεύτερη σύζυγος του Τσάρλι Μποβαρί (Τζέισον Φλέμινγκ – Jason Flemyng). Είναι επίσης η απρόθυμη μητριά των παιδιών του αλλά και το αντικείμενο εμμονικής αντιπάθειας της πρώην συζύγου του Τσάρλι. Η απρόβλεπτη αλλαγή συμπεριφοράς και η απροσδόκητη αποστροφή της Gemma για το Λονδίνο αναγκάζουν τον Τσάρλι να αποφασίσει τη μετακόμιση απέναντι στην επαρχία της Νορμανδίας.

Στο νέο τους σπίτι, ο αρχικός ενθουσιασμός τους για τη μαγεία της γαλλικής επαρχίας αναμένεται σύντομα να εξαφανιστεί. Είναι άραγε τυχαίο που η Τζέμα Μποβαρί έχει όνομα και επώνυμο, σε αντίθεση με την περιβόητη ηρωίδα του Φλομπέρ; Όπως και η Μαντάμ Μποβαρί έτσι και η Τζέμα, βαριέται συνεχώς, αποζητά την ερωτική αμαρτία και καταντά αφόρητα ασύμφορη; Μήπως είναι άραγε αιωνίως καταραμένη και καταδικασμένη; Τουλάχιστον αυτό φαίνεται να πιστεύει ο αιθεροβάμων Martin (Φαμπρίς Λουκινί – Fabrice Luchini)…

«Ομολογώ πως όταν έλαβα το σενάριο, δεν ήμουν σίγουρη ότι ήθελα να παίξω σ’ αυτή την ταινία. Είχα ήδη παίξει στην Ταμάρα Ντρου, μια άλλη προσαρμογή έργου της Πόσι Σίμοντς. Το ύφος ήταν παρόμοιο, αλλά η πρωταγωνίστρια ήταν πολύ διαφορετική και είχε κάτι που με γοήτευε πολύ: είδα στοιχεία του εαυτού μου στην Τζέμα, όπως και στην Ταμάρα. Άλλωστε, η ιστορία εκτυλίσσεται στη Γαλλία και μου άρεσε η προοπτική να μάθω γαλλικά. Χωρίς να παραβλέπω το γεγονός ότι η Αν Φοντέν είναι μία σκηνοθέτιδα με μεγάλη ευαισθησία και ήθελα πολύ να με σκηνοθετήσει.» – Τζέμα Άρτερτον (Gemma Arterton)

Η Αν Φοντέιν μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη, με χάρη, συγκίνηση αλλά και χιούμορ, το κόμικς (graphic novel) της Πόσι Σίμοντς (Posy Simmonds) “Τζέμα Μπόβαρι”. Ένας ενδιαφέρον συνδυασμός κι ένα παιχνίδι, ανάμεσα σε μία σύγχρονη «Μαντάμ Μποβαρί» και μία σημερινή αβέβαιη και ασταθή Αγγλίδα. Χαριτωμένη και επαρκής στον πρωταγωνιστικό ρόλο η Τζέμα Άρτερτον, αλλά ερμηνευτικά το φιλμ ανήκει στον καταξιωμένο Γάλλο ηθοποιό Φαμπρίς Λουκινί, ο οποίος για μία ακόμα φορά είναι απολαυστικός.

«Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζομαι με την Αν Φοντέν και κάθε φορά με βάζει απέναντι σε υπέροχα πλάσματα: στη Λουίζ Μπουργκουάν στο Κορίτσι από το Μονακό, και στην εκπληκτική Τζέμα Άρτερτον σ’ αυτή την ταινία. Η Αν είναι πολύ πρωτότυπη σκηνοθέτιδα, καθόλου στομφώδης. Στο γύρισμα, κρατούσε αποστάσεις, δεν ήθελε να μας επηρεάζει. Γι’ αυτό πιστεύω πως “Η Άλλη Μποβαρί” είναι η καλύτερη ταινία της», λέει χαρακτηριστικά ο Φαμπρίς Λουκινί και συνεχίζει:

«Όταν πρωτοδιάβασα το σενάριο μου άρεσε που ήταν ιδιαίτερο. Δεν είχε σκοπό να απεικονίσει την Μαντάμ Μποβαρί του Φλομπέρ. Αλλά να υπάρχουν πολλές αναφορές του κλασικού μυθιστορήματος στη σύγχρονη μυθοπλασία. Να είναι ο Φλομπέρ έμμεσα παρών, όπως ο Μολιέρος στην ταινία “Βόλτα με τον Μολιέρο”.  Είναι η ίδια διαδικασία: αναζητούμε κείμενα και τα ανασταίνουμε σε μία άλλη ζωή. Η Αν Φοντέν – και κατά κάποιο τρόπο και η Πόσι Σίμοντς στο comic της – είχε την ευφυΐα να μην προσεγγίσει τον Φλομπέρ “μετωπικά”. Κάνει ακριβώς το αντίθετο από τον Σαμπρόλ…”

Η «Gemma Bovery» είναι ένα μυθιστόρημα σε μορφή κόμικς (graphic novel), δια χειρός Posy Simmonds. Εκδόθηκε, αρχικά, σε συνέχειες από την εφημερίδα Guardian ενώ το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1999. Η ιστορία μας, μια διαφορετική ανάγνωση και εναλλακτική προσέγγιση της «Μαντάμ Μποβαρί», του Γκιστάβ Φλομπέρ, ξεδιπλώνεται με διάφορα φλασμπάκ καταγράφοντας μια κωμικοτραγική αναδρομή των τελευταίων μηνών της ζωής του ομώνυμου χαρακτήρα.

Η ταινία «Η Άλλη Μποβαρί» (Gemma Bovary – 2014) της Αν Φοντέιν, προβλήθηκε τον Σεπτέμβριο στο Φεστιβάλ του Τορόντο, ενώ λίγες ημέρες αργότερα είχαμε την ευκαιρία να το παρακολουθήσουμε και στο 20ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας.

Γιώργος Ρούσσος

---

Ο Martine, ένας μεσήλικας πρώην Παριζιάνος που λατρεύει την κλασσική λογοτεχνία, έχει αποσυρθεί εδώ και μια επταετία σε ένα χωρίο της Νορμανδίας, όπου εργάζεται ως φούρναρης. Στο ίδιο χωριό και δίπλα από το σπίτι του Martine θα μετακομίσει κι ένα ζευγάρι Άγλλων, ο Charles και η Gemma που φέρουν το επίθετο Bovery. Ο Martine αποκτά εμμονή με την Gemma κι αρχίζει να την παρακολουθεί στενά. Μαθαίνοντας λοιπόν τα μυστικά της, διαβλέπει σ’αυτήν και άλλες ομοιότητες με την μυθιστορηματική ηρωίδα του Flaubert, πέρα από το όνομα.

Σύμφωνα με έναν άλλο κλασσικό της λογοτεχνίας τον Oscar Wilde, η ζωή μιμείται την τέχνη συχνότερα από όσο συμβαίνει το αντίστροφο. Αυτό είναι λοιπόν και το κύριο θέμα της πιο πρόσφατης δημιουργίας της γνωστής Γαλλίδας σκηνοθέτη Anne Fontaine. Τι κρίμα που είναι ανίκανη να το εξερευνήσει επί της ουσίας κι αναλώνεται για ακόμα μια φορά στη φιλμογραφία της σε κενές καλλιγραφίες.

Όπως συνήθως οι ελκυστικοί ήρωες της, περιφέρονται μέσα σε πανέμορφα τοπία, πλήττουν κοιτώντας την βροχή μέσα από ξύλινα παράθυρα στολισμένα με βουκαμβίλιες, κάνουν παθιασμένο έρωτα πάνω σε αντίκες και στα διαλείμματα εκστομίζουν ντεμέκ φιλοσοφίες. Και δεν θα μας πείραζαν καθόλου τα πρώτα αν η σκηνοθέτης δεν χρησιμοποιούσε ως άλλοθι κουλτούρας το τελευταίο.  Για να ‘μαστε δίκαιοι βέβαια εδώ το κάνει σε πολύ μικρότερο βαθμό απ’ότι στο περυσινό ανεκδιήγητο δημιούργημα της “Adore”, το οποίο περιμένουμε πως και πώς να πέσει στα χέρια της δημιουργικής ομάδας του  «Θάψε το σενάριο».

Στην “Gema Bovery” ευτυχώς υπάρχουν κάποιες στάλες αυτοσαρκασμού που υπονομεύουν τη γενικότερη σοβαροφάνεια του εγχειρήματος, ταυτόχρονα όμως υπονομεύουν και την σοβαρότητα του.  Θέματα της κλασσικής λογοτεχνίας όπως ο έρωτας, ο θάνατος και το υπαρξιακό κενό θίγονται ελαφρά τη καρδία μέσα σε αυτό το  μπουλβάρ που τις καλύτερες στιγμές του μπορεί να χαρακτηριστεί απλώς χαριτωμένο.

Η παρουσία της πανέμορφης Gemma Arterton και η φιλότιμη προσπάθεια του καρατερίστα Fabrice Luchini  δεν διασώζουν το φιλμ από την αναπόφευκτη κινηματογραφική λήθη, που μοιάζει να το περιμένει με ανοιχτές αγκάλες.

Γιώργος Καστέλλης