«Σκληρή Μπογιά» – Ένα υπέροχο queer δράμα στις Νύχτες Πρεμιέρας

Νύχτες Πρεμιέρας | 22-9-2018 |
Στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, ο Πέδρο ζει διπλή ζωή. Το πρωί είναι ένας αντικοινωνικός νεαρός, το βράδυ παραδίδει, έναντι αμοιβής, τολμηρά ερωτικά σόου μπροστά στην web κάμερα, χρωματίζοντας μεταξύ άλλων το γυμνό του σώμα με φωσφορίζουσα μπογιά. Όταν ο δρόμος του διασταυρωθεί με έναν άλλο νεαρό performer, ο οποίος μιμείται το ίδιο ακριβώς σόου, η αρχική αντιζηλία μεταξύ των δυο αγοριών μεταμορφώνεται σε ένα αντισυμβατικό ειδύλλιο.
Ο 30χρονος σκηνοθέτης Ματζεμπάκερ και ο 34χρονος ηθοποιός-παραγωγός Ρεολόν γνωρίστηκαν στη Σχολή Κινηματογράφου του PUCRS και έκτοτε δουλεύουν μαζί. Το «Σκληρή Μπογιά», που παίχτηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις Νύχτες Πρεμιέρας, είναι η δεύτερη ταινία που γυρίζουν μαζί μετά το «Seashore» του 2015 και, από τη συγγενική θεματολογία των δυο δημιουργιών τους, φαίνεται πως τα δυο αυτά τυπάκια από τη Βραζιλία έχουν βαλθεί να κάνουν μια κοινωνική σπουδή πάνω στο ζήτημα της ζωής των νεαρών ανθρώπων στη Βραζιλία του σήμερα.
Το «Σκληρή Μπογιά» είναι μια queer ταινία: επικεντρώνεται στην καθημερινότητα ενός νέου gay ανθρώπου που έχει μάθει από τη πολύ νεαρή ηλικία του να βιώνει το μπούλινγκ και την κοινωνική κατακραυγή. Η αντικοινωνικότητα που έχει αναπτύξει και τα ξαφνικά ξεσπάσματα βίας του -που εν τέλει οδηγούν σε νέο στιγματισμό προς το πρόσωπό του…- είναι ξεκάθαρες απόρροιες του γεμάτου τραύματα παρελθόντος του. Όμως, η ομοφοβία δεν είναι ο μοναδικός πονοκέφαλος του Πέδρο.
Ο Πέδρο είναι ένας χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της βραζιλιάνικης εργατικής τάξης. Ζει σε μια πυκνοκατοικημένη πολυκατοικία και κάθε μήνα αγκομαχά να βγάλει τα λεφτά για το νοίκι του. Τα web σόου που δίνει δεν έχουν να κάνουν με κάποια έξαρση της σεξουαλικότητάς του αλλά μόνο και μόνο με τα χρήματα: κάθε μέρα, η πρώτη του σκέψη έχει να κάνει με το πως θα επιβιώσει και αυτός ο τρόπος είναι ο μοναδικός που προάγει την επιβίωσή του.
Ο έρωτάς του με τον (αρχικά μόνο) ανταγωνιστή του είναι το κεντρικό στόρι αυτής της ταινίας αλλά το ψηφίδωτό της δεν περιορίζεται εκεί. Ο Πέδρο άλλωστε είναι ένα υποκείμενο διπλής καταπίεσης: και φτωχός και gay. Και η μια του ιδιότητα δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την άλλη. Συνεπώς, κάθε του πράξη, κάθε του δίλημμα, κάθε του προσδοκία και κάθε του παραχώρηση, εμφορείται από αυτή τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στον οικονομικό και τον σεξιστικό στραγγαλισμό που βιώνει.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με τις queer ταινίες είναι πως είναι λίγο… τεμπέλικες ως προς το χτίσιμο χαρακτήρων. Απελευθερωμένες από την σταδιακή απενοχοποίηση των gay σκηνών μοιάζουν πολλές φορές να αποτελούνται από χαρακτήρες που το βασικό τους χαρακτηριστικό δεν είναι άλλο από την σεξουαλική τους ταυτότητα. Εδώ όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά: οι χαρακτήρες του «Σκληρή Μπογιά» είναι αληθινοί, έχουν βάθος, πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα, αγωνίες και ιδανικά. Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα του queer κινηματογράφου είναι να καταφέρνει μέσα από τις ιστορίες που αφηγείται να νομιμοποιεί στην κοινωνική ματιά τόσο αποτελεσματικά τις σεξουαλικές επιλογές των ηρώων τους ώστε να ταυτίζεται ο καθένας μαζί τους (και ας μην έχουν την ίδια σεξουαλική κλίση). Και αυτό το στοίχημα, το «Σκληρή Μπογιά» το κερδίζει πανηγυρικά παραδίδοντας μαθήματα για το πως ακριβώς μπορεί ένας κινηματογραφικός δημιουργός να παρουσιάσει έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα που ζει ολοκληρωμένες καταστάσεις μέσα στον περιορισμένο φιλμικό χρόνο.
Και γλυκόπικρη αίσθηση που σου αφήνει το εμβληματικό τελευταίο καρέ του, το οποίο επικυρώνει ένα ρεαλιστικό και πέρα για πέρα λυτρωτικό «ταξίδι» του ήρωα, είναι απλά το κερασάκι στην τούρτα ενός μεγάλου, αφηγηματικού θριάμβου.