Μεγάλος θεατρικός ηθοποιός στην Αυστρία, διεθνής κινηματογραφικός σταρ που έλαμψε στο Φεστιβάλ των Καννών σαν Toni Erdmann πριν από δυο χρόνια και περιζήτητος πλέον στην καλύτερη περίοδο της καριέρας του, έστω κι αυτός επιλέγει άλλη στιγμή σαν το απόγειο της. Ο λόγος για τον Peter Simonischek, που γνωρίσαμε σαν Toni Erdmann και που το Cinefreaks είδε από κοντά στην Berlinale 2018 με αφορμή την νέα του ταινία The Interpreter, στης οποίας το πρώτο μέρος θύμιζε πολύ τον πλακατζή χαρακτήρα για τον οποίο τον θυμόμαστε.

Δείτε τι μας είπε:

Όπως και στο Toni Erdmann, και το Interpreter παίζεις έναν εξωστρεφή και με χιούμορ χαρακτήρα. Είσαι έτσι και στην προσωπική σου ζωή;

Όχι, δεν είμαι έτσι, είναι βέβαια ένα μέρος του εαυτού μου [γέλια]. Δεν έχω κόρη όμως, έχω τρεις γιους. Είναι πολύ διαφορετικός ο χειρισμός, πρέπει να είμαι πιο ξεκάθαρος.

Πως επέλεξες να παίξεις στο Interpreter;

Είναι μια σημαντική ιστορία, δείχνει στις νέες γενιές ότι κάποιος μπορεί να κάνει ένα ταξίδι για την αναζήτηση της αλήθειας ακόμα και στα γεράματά του. Μια αλήθεια σημαντική και παγκόσμια, όχι μόνο Αυστριακή. Διάβασα το σενάριο και ήταν ένα όχι μόνο καλό, αλλά και σημαντικό να ειπωθεί σενάριο. Ήταν κάτι διαφορετικό από το Toni Erdmann, πιο σοβαρό, αλλά και με κωμικά στοιχεία.

Πώς σου φαίνεται η δυναμική που περιορίζεται σε δύο χαρακτήρες, που υπάρχει και στις δύο παραγωγές (Toni Erdmann και Interpreter), όταν δύο άνθρωποι καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα και καταστάσεις;

Θεωρείτε πως λειτουργούμε ως ζεύγος, σαν τους Jack Lemmon και Walter Matthau. Ναι, από μια οπτική. Σωστά. Ναι, και τους θαυμάζω τόσο πολύ και νομίζω πως για μένα είναι εικονική φιγούρα ο Matthau. Ίσως γιατί έχω θεατρικές καταβολές και είμαι ομαδικός παίχτης, ακόμα και πάνω στη σκηνή, όσο αυτό είναι δυνατό. Η κάμερα είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, αλλά μπορείς να λειτουργήσεις και μόνος σου. Προτιμώ τη δράση-αντίδραση ανάμεσα στους ηθοποιούς και το συναίσθημα που αναπτύσσεται ανάμεσά τους.

Είναι και η Sandra Hüller φέτος στην Berlinale. Πώς ήταν η εμπειρία σας έχοντας σαν παρτενέρ στο Toni Erdmann σε σχέση με τον Jirí Menzel στο Interpreter;

Ελπίζω να τη δω, τώρα που είναι εδώ, περάσαμε πολύ καλά μαζί. Τη θαυμάζω, είναι εξαιρετική ηθοποιός, είναι υπέροχο να συνεργάζεται κανείς μαζί της. Με τον Jirí γίναμε φίλοι στα γυρίσματα της ταινίας, έχει πολύ χιούμορ. Στεναχωρήθηκα που έμαθα για την ασθένειά του. Θα τον δω την Πέμπτη και φοβάμαι για την κατάστασή του. Και ήταν τόσο περήφανος, έχει και μια κόρη 4 χρόνων.

Πώς αισθάνεσαι που μετά το Toni Erdmann έρχονται όλες αυτές οι ταινίες, και συζητείται τόσο πολύ ένας Αυστριακός ηθοποιός; Πώς σου φάνηκε η ξαφνική αυτή δημοσιότητα;

Στην Αυστρία έπαιξα σε μια παραγωγή θεάτρου που παίζουν κάθε καλοκαίρι μπροστά από την εκκλησία στο Salzburg, και ο καθένας στην Αυστρία το γνωρίζει. Εκεί συμμετείχαν πολλοί γνωστοί ηθοποιοί, όπως ο Maximilian Schell, ο Curd Jürgens, και είναι κάτι που το έκανα και γω για 8 χρόνια. Κάθε παιδί και μεγάλος στην Αυστρία ξέρει ποιος είμαι. Αυτό ήταν πριν το Toni Erdmann. Είχα συνεπώς αναγνώριση, δεν είναι κάτι καινούριο για μένα.

Αλλά τώρα έχεις διεθνή φήμη.

Δεν έχει σημασία. Αυτό σχετίζεται με το μέρος στο οποίο βρίσκεται κανείς. Και γω βρίσκομαι εδώ. Αν πάω στα Όσκαρ τώρα τι νομίζετε ότι θα γίνει; Δεν είσαι κανένας εκεί. Όλοι ουρλιάζουν για τον Ryan Gosling, την Emma Stone, αλλά όχι για τον Ευρωπαίο ηθοποιό.

Ίσως τώρα με τη βράβευση της Agnès Varda να έχει δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό κλίμα στα Όσκαρ.

Να σας πω, δεν είναι αυτή η σημαντικότερη στιγμή στη ζωή ενός ηθοποιού! Το σημαντικό είναι να περνάς καλά στο γύρισμα, στις πρόβες, στην παράσταση, με τους συναδέλφους μου. Και να έχεις τους φίλους σου στο κοινό. Τους ρωτάω κάθε φορά πώς τους φάνηκε, και μου λένε την αλήθεια. Αυτό έχει σημασία. Εκεί μου δίνουν μια τιμή και χαίρομαι μεν, αλλά ήμουν ευτυχισμένος και προηγουμένως. Το πρόβλημα έρχεται τη στιγμή που σε προτείνουν στις υποψηφιότητες. Η πίεση είναι μεγάλη και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να περιμένεις! Και παρ’ όλα αυτά εάν αποτύχει είσαι ο χαμένος! Οι υποψήφιοι είναι πάρα πολλοί, διαγωνίζονται 85 χώρες και στέλνουν τις καλύτερές τους ταινίες, ενώ εγχώρια στις ΗΠΑ συναγωνίζονται για τα πάντα – για σκηνικά, για ήχο, για όλα. Και ένα μόνο για την καλύτερη ταινία από αυτές που έρχονται από το εξωτερικό. Και αν δεν είσαι ένας από τους 5 εκεί, είσαι ο χαμένος για πολλούς. Αυτή είναι η αλήθεια αλλά δεν έχει σημασία.

Τι σκέφτεσαι για τα αμερικάνικα ριμέικ; Αν γίνει ριμέικ του Toni Erdmann;

Το πιστεύετε αυτό;

Ναι νομίζω πως θα συμβεί.

Δεν το πιστεύω, κάτι ειπώθηκε πριν από 1-2 χρόνια.

Λεγόταν για τον Jack Nicholson και την Kristen Wiig, πως η πρόταση αυτή τον έκανε να σκεφτεί να επανέλθει στην ενεργό δράση.

Δεν ξέρω, έχω ακούσει πως είναι άρρωστος. Δεν ξέρω αν θα γίνει πάντως αν γίνει δε θα είναι Toni Erdmann, θα έχει άλλο τίτλο στα σίγουρα.

Από πού προέρχεται αυτή η υπέροχη, χαμογελαστή προσωπικότητά σου που βλέπουμε στις ταινίες;

Αν κοιτάξω στον καθρέφτη, μάλλον από τον πατέρα μου θα έλεγα! [γέλια]

Σε αυτή την ταινία, υποδύεσαι ένα χαρακτήρα που από καλός και ευγενικός πρέπει να γίνεις σοβαρός και αυστηρός. Θεωρείς πως αυτές είναι θεατρικές ικανότητες; Οι ικανότητές σου φαίνονται εκπληκτικές στην ταινία.

Ναι, είμαι στο θέατρο από 22 χρόνων. Όλη μου τη ζωή ήμουν σε θίασο.

Μπορεί κανείς να επιβιώσει μόνο με το θέατρο στην Αυστρία;

Φυσικά, αφού πληρώνομαι κάθε μήνα είτε δουλεύω πολύ είτε λίγο. Και λόγω ηλικίας μπορώ να απέχω για λίγο ώστε να κάνω μια ταινία.

Έχετε κάνει και τηλεόραση. Πιστεύετε πως στην Ευρώπη μπορεί να θεωρηθεί υψηλή τέχνη;

Νομίζω πως κάτι αλλάζει τώρα. Άκουσα πολλά για το Babylon Berlin, που δεν το έχω δει, αλλά ναι, είναι υπέροχο που κάποιοι επενδύουν παρ’ όλο που οι αμοιβές είναι αρκετά χαμηλές και αποτελεί πρόβλημα στο ευρωπαϊκό σινεμά. Ίσως αλλάξουν τα πράγματα τώρα, πιθανόν με τις παραγωγές του Netflix ή καλύτερες ευκαιρίες στη διανομή. Ένας φίλος μου παίζει σε αυτή τη σειρά και μου λέει πως προβάλλεται στην Αμερική μεταγλωττισμένο.

Σε πόσες και ποιες ταινίες θα σε δούμε μετά το Toni Erdmann;

Δεν έχω κάνει πολλά ύστερα από αυτό. Θα είμαι στο Kursk του Thomas Vinterberg που πιθανότατα να δείτε στις Κάννες. Παίζω κυρίως στο θέατρο, 5-6 παραστάσεις κάθε μήνα και έχω κι άλλες δραστηριότητες, όπως αναγνώσεις βιβλίων με την γυναίκα μου. Τώρα εξετάζω κάποια σενάρια για να αποφασίσω τι θα κάνω μετέπειτα.

Πώς είναι όταν επιστρέφεις στη Γερμανία; Είσαι τυπικά Αυστριακός;

Έχω ζήσει στο Βερολίνο μια εικοσαετία. Από το 1979 μέχρι το 1999. Και οι τρεις γιοι μου έχουν γεννηθεί εδώ. Ήμουν στο καλύτερο θέατρο στη Γερμανία το Schaubühne, πριν πάω στο Burgtheater στη Βιέννη. Συνεργάστηκα με τον Peter Stein. Το θέατρο είναι το σπίτι μου, το σινεμά η περιπέτειά μου.

Ποια θεωρείς την περίοδο του ζενίθ της καριέρας σου; Ήταν το Toni Erdmann; 

Ήταν υπέροχη περίοδος, όπως και η επιτυχία με το Toni Erdmann που ακολούθησε, ναι όλα αυτά ήταν πολύ ωραία. Αλλά, έχω κάνει το Βυσσινόκηπο του Τσέχοφ, τον Gayev, το ρόλο που έπαιξε ο ίδιος ο Konstantin Stanislavski, με το σύστημα/μέθοδο που εισήγαγε εκείνος. Και παίξαμε στη Μόσχα για 4-5 παραστάσεις, στον ίδιο ρόλο, στην ίδια σκηνή. Προσωπικά, αυτό ήταν το αποκορύφωμα της καριέρας μου.

Απομαγνητοφώνηση της συνέντευξης: Δάφνη Ράλλη, Συνέντευξη, επιμέλεια: Γιάννης Πατλάκας