Το σίριαλ των ρατσιστικών Oscar μετά την ανακοίνωση των απόλυτα λευκών υποψηφιοτήτων για δεύτερη σερί χρονιά, συνεχίζεται… H αρχή έγινε με το tag #OscarsSoWhite, και τα σχόλια πολλών για το ότι για δεύτερη σερί σεζόν δεν υπάρχει μαύρος – η καλύτερα μη λευκός – υποψήφιος ηθοποιός ή σκηνοθέτης. Φέτος μάλιστα δεν υπάρχει ούτε ταινία επικεντρωμένη σε μαύρους χαρακτήρες υποψήφια ανάμεσα στις 8 προτάθηκαν για Oscar. Η συνέχεια ήρθε με την ακαδημία να απολογείται μέσω της Αφροαμερικανίδας προέδρου της λέγοντας ότι θα προσπαθήσει να κάνει ότι μπορεί για να διορθωθεί η κατάσταση.

Και μετά άρχισαν τα μποϊκοτάζ. Συγκεκριμένα μέχρι χτες οι Spike Lee και το ζεύγος Smith, ενώ το γεγονός καυτηρίασε και το Dustin Hoffman μιλώντας περισσότερο βέβαια για το κοινωνικό του θέματος, για το ότι δηλαδή νεαρά παιδιά σκοτώνονται κάθε τόσο στους Αμερικάνικους δρόμους χωρίς λόγο, με μόνη αιτία πρακτικά το χρώμα του δέρματός τους.

Κανένας από αυτούς που διεκδικούν φέτος βραβείο δεν είχε κάνει δήλωση, κάτι που ήρθε να αλλάξει σήμερα με μία ηθοποιό υποψήφια για τον πρώτο ρόλο και έναν υποψήφιο για τον δεύτερο να έρχονται να τοποθετηθούν με δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις και σχόλια. Πριν πω το οτιδήποτε ας δούμε τι είπαν.

Mark Ruffalo: “H Αμερική είναι γεμάτη με προνόμια για τους λευκούς και ρατσισμό για τους υπόλοιπους”

Ο ηθοποιός που είναι υποψήφιος για τον δεύτερο ρόλο για το Spotlight έκανε βαριές δηλώσεις. “Το σκέφτομαι να μην παρευρεθώ στα Oscar! Ξύπνησα το πρωί σκεπτόμενος τι να κάνω και θυμήθηκα Martin Luther King, Jr. για το ότι αυτοί που δεν κάνουν κάτι, είναι πολύ χειρότεροι από από αυτούς που κάνουν το κακό.” είπε ο Ruffalo στηλιτεύοντας το γεγονός ότι από τους 20 υποψηφίους ηθοποιούς φέτος και τους άλλους 20 πέρσι, δεν υπήρχε ούτε ένας μαύρος, συνεχίζοντας: “Δεν είναι μόνο η ακαδημία, είναι ολόκληρο το αμερικάνικο σύστημα που είναι γεμάτο με προνόμια για τους λευκούς και ρατσισμό για τους υπόλοιπους. Αυτό επεκτείνεται ακόμα και στο δικαστικό μας σύστημα. Έτσι όπως το βλέπω οι υποψηφιότητες αντανακλά την ακαδημία, και η ακαδημία το σύνολο της βιομηχανίας του κινηματογράφου και αυτό όλο το Hollywood. Και αυτό με την σειρά του αντανακλά την Αμερική και μια σειρά από προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα αυτήν την ώρα. Υπάρχει μια μεγάλη τάση προς διαχωρισμούς, ρατσισμό και εθνική και θρησκευτική δυσαρμονία. Αυτό δεν είναι το Hollywood που θέλω να αφήσω πίσω μου. Ούτε η βιομηχανία, ούτε η Αμερική που θέλω να αφήσω πίσω μου.”

Charlotte Rampling: “H αλλαγή κανόνων στα Oscar στο όνομα της ποικιλότητας είναι ρατσισμός ενάντια στους λευκούς”

Η υποψήφια για πρώτο γυναικείο ρόλο Charlotte Rampling δήλωσε όταν ρωτήθηκε σχετικά: “(H όλη καμπάνια του #OscarsSoWhite) είναι ρατσιστική ενάντια στους λευκούς. Δεν μπορεί κάποιος να είναι σίγουρος, όμως ίσως οι μαύροι ηθοποιοί να μην άξιζαν να πάρουν υποψηφιότητες.”, ενώ όσον αφορά τις προθέσεις της ακαδημίας να αλλάξει κάτι στις κατηγορίες και στην σύνθεσή της, ώστε να είναι πιο δίκαια, η Rampling είπε: “Γιατί να διαχωρίζουμε ανθρώπους; Στις μέρες μας πλέον ο καθένας είναι λίγο πολύ δεκτός και ίσος με τους άλλους.”

Σε παρόμοιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Michael Cane σε δηλώσεις του: “Και γω περίμενα πολύ για να πάρω ένα Oscar, πάρα πολύ. Υπάρχουν πάρα πολλοί μαύροι ηθοποιοί, όμως δεν μπορείς να ψηφίσεις έναν ηθοποιό επειδή είναι μαύρος. Δε μπορείς να πεις, θα ψηφίσω αυτόν, δεν ήταν πολύ καλός, αλλά είναι μαύρος και θα τον ψηφίσω. Πρέπει να δώσει κάποιος μια καλή ερμηνεία. Και είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν τέτοιες. Είδα τον Idris Elba στο Beasts Of No Nation και νομίζω ότι ήταν υπέροχος.” είπε ο Cane που δεν πήρε υποψηφιότητα για το Υouth.

Είναι όντως τόσο λευκά τα Oscars;  

Και το ερώτημα παραμένει. Είναι όντως τα βραβεία της Αμερικάνικης Ακαδημίας τόσο λευκά; H ερώτηση είναι άκυρη για μένα και εκτός κινηματογραφικού πλαισίου. Και η Rampling και ο Cane, έχουν απόλυτο δίκιο στις δηλώσεις τους. Όμως δεδομένου του κλίματος που υπάρχει στην Αμερική με τις δολοφονίες αθώων παιδιών που περιγράφει ο Ruffalo και κατηγόρησε πολύ σωστά ο Tarantino, το να πει κάποιος κάτι τέτοιο χωρίς ούτε ένα λόγο για το “πολιτικοκοινωνικό” του θέματος, μάλλον είναι κάπως άκομψο καθώς ο κινηματογράφος σαν τέχνη πρέπει να έχει πάντα στραμμένο το βλέμμα στην κοινωνία, χωρίς αυτό να σημαίνει το ότι ο θάνατος ή η γκετοποίηση κάποιων παιδιών θα πρέπει να μεταφράζεται σε υποψηφιότητες μαύρων ηθοποιών. Είναι κάτι σαν το “μαζί τα φάγαμε” από το πιο καλά χορτάτο του χωριού.

Προσωπικά πάντα θεωρούσα τα κινηματογραφικά βραβεία, είτε τα Oscars και τα BAFTA είτε τα βραβεία σε Φεστιβάλ εντελώς υποκειμενικά και άδικα. Η τέχνη είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολο να κριθεί και ακόμα πιο δύσκολο να συμφωνήσουν όλοι μια συγκεκριμένη κρίση. Είναι μέρος της γοητείας της εξάλλου οι επικές διαφωνίες που κάνουμε μεταξύ μας οι σινεφίλ και κάθε φορά που βρίσκομαι με τους άλλους Cinefreaks ή άλλους κριτικούς είναι από αυτά που ευχαριστιέμαι πολύ. Όμως το πρόβλημα με τα Oscar είναι ότι είναι παντελώς άδικα. Το ότι ταινίες σαν το Υouth και το Beasts Of No Nation, ή ακόμα και τα Love and Mercy, Tangerine, The Diary of a Teenage Girl, δεν πήραν καμία υποψηφιότητα στα Oscar (οκ μία μουσική το πρώτο), είναι καταφανές άδικο. Πολλές από αυτές τίποτα δεν έχουν να ζηλέψουν από το The Revenant ή το Mad Max: Fury Road, των 12 και 10 υποψηφιοτήτων.

Μήπως να κάνουμε την ερώτηση: είναι δίκαια τα Oscar ή “είναι κινηματογραφικά βραβεία;”

Τι μας λέει αυτό; Ότι τα Oscar είναι έτσι κι αλλιώς θέμα 90% marketing, γνωριμιών και πολιτικής και μόνο 10% κινηματογραφικής ουσίας. Οι διανομείς, οι παραγωγοί, οι σκηνοθέτες,  παλεύουν να βγάλουν τις ταινίες τους την καλύτερη περίοδο, τρέμουν να μην υπάρξει κάποια άσχημη δήλωση, προσπαθούν να πάρουν οι ταινίες τους καλές κριτικές και τελικά όλο αυτό το γαϊτανάκι marketing και δημοσίων σχέσεων είναι αυτό που δίνει τα Oscars… Γιατί να νοιαζόμαστε συνεπώς γι’ αυτά; Έλα μου ντε, η απάντηση. Γιατί να μην είναι ο Samuel Jackson του Hateful Eight υποψήφιος ή ο Idris Elba στο Beasts Of No Nation, για να πάρουμε τους μαύρους ηθοποιούς; Όντως υπάρχει αδικία καθώς κατά την γνώμη μου φέτος λείπανε οι μεγάλες ερμηνείες στους άντρες και θα μπορούσαμε να έχουμε ακόμα και μία εντελώς διαφορετική πεντάδα χωρίς να πει κάποιος ότι μιλάμε για αδικία. Αλλά δεν είναι μόνο οι μαύροι. Γιατί να μην δούμε υποψήφιο τον Michael Cane για το Υouth ή τον Paul Dano από το Love and Mercy; Γιατί να είναι στην πεντάδα των ηθοποιών οι Fassbender, Redmayne, Damon, Craston και να μην είναι αυτοί οι τέσσερις μαζί με τον DiCaprio; Ή ο υπέροχος μικρός από το Room.

Ok ξέρω ο Elba θα πήγαινε στον β ρόλο, αλλά πρώτον “I’m making a point here” και δεύτερον ήταν πιο σωστή η υποψηφιότητα της Mara για το Carol στον δεύτερο; Γι’ αυτό το τελευταίο, η Mara παίζει πιο πολύ από την Blanchett στην ταινία και είναι αυτή στον δεύτερο ρόλο… Θες κι άλλο; Το Inside Out, ήταν καλύτερο από τους μισούς της οχτάδας της καλύτερης ταινίας, γιατί βρίσκεται εκτός;

Είπαμε όμως βραβεία είναι, δεν θα συμφωνήσουν όλοι. Όμως κάποια πράγματα είναι οφθαλμοφανή.

Αλλά ας γυρίσουμε στο θέμα με των ανισοτήτων και του ρατσισμού. Η Αμερική αποτελείται από 13.2% του πληθυσμού της μαύρους, 17.1% Ισπανόφωνους (Μεξικάνους, Πορτορικανούς, Κουβανούς κοκ) και 62.6% λευκούς (Πηγή). Είναι λογικό λοιπόν να μην έχουμε καθόλου υποψήφιους από τις δύο μεγαλύτερες μειονότητες (μαύρους και ισπανόφωνους) για δύο σερί χρόνια; Στατιστικά δεν είναι πια και τόσο απίθανο, σίγουρα όμως είναι τραβηγμένο. Τι ισχύει τελικά δηλαδή είναι η ακαδημία γεμάτη γέρους ρατσιστές απλά έτυχε αυτά τα δύο χρόνια και 20+20=40 ηθοποιοί ήταν μόνο λευκοί; Σίγουρα δεν αποκλείεται να ισχύουν μέχρι ένα σημείο και τα δύο. Η ακαδημία είναι όντως γερασμένη και οι επιλογές της γενικά (όχι μόνο στα χρώματα) είναι συντηρητικές και άτολμες. Υπάρχουν βέβαια και αδικίες στις υποψηφιότητες αν και πολλές από αυτές οφείλονται όπως είδαμε σε marketing ή αντιπάθειες, όπως το ότι ο Elba και το Beasts Of No Nation έχασαν υποψηφιότητες επειδή η ταινία βγήκε ταυτόχρονα με την πρεμιέρα της στο Netflix.

Από κει και πέρα λύσεις όπως το να αυξήσουμε τους υποψήφιους ή πολύ χειρότερα να έχουμε ποσόστωση με βάση το χρώμα είναι μάλλον γελοίες και μας πάνε όντως σε ρατσισμό και απαρτχάιντ. Η κοινωνία θα πρέπει να ξεπεράσει τα στερεότυπα και ο ρατσισμός θα πρέπει να σταματήσει, μαύροι νέοι θα πρέπει να σταματήσουν να σκοτώνονται στους δρόμους των ΗΠΑ και το σινεμά θα πρέπει να επικεντρωθεί στο σινεμά και όχι στο χρώμα ή την εταιρία παραγωγής.