Με αφορμή το διαγωνιστικό μέρος του φετινού φεστιβάλ κινηματογράφου της Αθήνας, ο Μάξιμος Μουμούρης μιλάει στο Cinefreaks για την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά, τον Αναρχικό Τραπεζίτη. Συστάσεις, πιστεύω, δεν χρειάζονται.

Το ορθολογιστικό δοκίμιο του Fernando Pessoa μεταφέρεται για ένα 10λεπτο στο κινηματογραφικό πανί, δια στόματος Αντρέα Κωνσταντίνου, ενώ γυρίστηκε στα πλαίσια του ΠΜΣ Πολιτιστικής διαχείρησης του Παντείου Πανεπιστημίου, το οποίο παρακολούθησε ο ηθοποιός τα περασμένα χρόνια.

Λίγα λόγια για το φιλμ και τους ηθοποιούς

Ο ηθοποιός είναι ένας, ο Αντρέας Κωνσταντίνου. Ουσιαστικά είναι ένας διάλογος μεταξύ του αναρχικού τραπεζίτη και ενός αόρατου συνομιλητή, που ουσιαστικά έχει το ρόλο του ατακαδόρου, ώστε να προκαλεί την εξέλιξη, όπως ακριβώς είναι γραμμένο το κείμενο. Γενικά προσπάθησα να κρατήσω την ουσία και να μην αλλάξω πολλά πράγματα, για να διατηρήσω και το ύφος του Pessoa.

Θεωρείς πως ένα τέτοιο είδος διηγήματος μπορεί να δραματοποιηθεί; Η μεταφορά από το ένα μέσο στο άλλο μπορεί να είναι λειτουργική και να κάνει κάποια διαφορά;

Από τη στιγμή που αλλάζει η παραγωγή ενός έργου, αυτό φέρει κατευθείαν το σχόλιο του δημιουργού. Πιστεύω ότι πραγματικά μπορεί να κάνει τη διαφορά, ακόμα και το πλάνο και η κάθε οπτική γωνία, ακόμα κι αν το κείμενο μείνει απαράλλαχτο. Το γεγονός ότι όλα πρέπει να χωρέσουν σε ένα πλαίσιο σε αναγκάζει να δώσεις μια συγκεκριμένη μορφή, που έχει να κάνει με το πώς το αντιλαμβάνεσαι εσύ. Κι ο θεατής άλλωστε βρίσκεται σε διαφορετική θέση από τον αναγνώστη. Όταν διαβάζεις ένα μυθιστόρημα, η φαντασία σου είναι ελεύθερη απόλυτα και μπορεί να πλάσει την κάθε εικόνα χωρίς περιορισμούς. Το ίδιο συνέβη και με τη Μικρά Αγγλία. Εκεί ήταν βέβαια πιο σαφές το τι έπρεπε να γίνει.

Αισθάνεσαι δηλαδή «υποχρεωμένος» να υποκύψεις στη γραμμή του συγγραφέα;

Σαν ηθοποιός δεν είχα καμιά ελευθερία. Στον Αναρχικό Τραπεζίτη, όμως είχα πολύ λιγότερους περιορισμούς γιατί το κείμενο είναι έτσι από τη φύση του, είναι μια έκθεση πολιτικοκοινωνικών θέσεων. Θα μπορούσα με μεγαλύτερη άνεση να το παρουσιάσω διαφορετικά. Και παρόλο που ήθελα να βάλω αρκετά προσωπικά μου σχόλια, δεν το έκανα, κυρίως λόγω της διάρκειας της ταινίας, αλλά και επειδή προτίμησα να σεβαστώ το ύφος.

Γιατί επέλεξες τον αναρχικό τραπεζίτη; Γιατί ο Pessoa;

Για διάφορους λόγους. Μου είχαν προτείνει πολλοί να το διαβάσω, και κατ’αρχήν με προσέλκυσε ο τίτλος που είναι τόσο αντιφατικός. Με ενδιέφερε ούτως ή άλλως το πολιτικοφιλοσοφικό περιεχόμενό του, ταυτόχρονα όμως έπρεπε να επιλέξω και κάτι που θα ήταν εφικτό να γίνει εκείνη τη στιγμή. Η παραγωγή ήταν στα πλαίσια του μαθήματος Παραστατικές Τέχνες και γυρίστηκε ουσιαστικά μέσα σε μιάμιση μέρα! Άσε που ήταν πολύ πιεσμένα τα πράγματα από άποψη χρόνου, έπρεπε να γίνουν όλα πολύ γρήγορα. Και πραγματικά θέλω να ευχαριστήσω τα παιδιά που βοήθησαν πολύ παρά το φορτωμένο μας πρόγραμμα.

Ποιοι είναι οι συντελεστές της ταινίας;

Πρωταγωνιστής όπως είπα είναι ο Αντρέας Κωνσταντίνου. Στη Φωτογραφία ήταν ο Δημήτρης Μπελεγρίνης, στο Μοντάζ και στα σπέσιαλ εφέ ο Νίκος Δαλέζιος και στον ήχο ο Στέφανος Ευθυμίου. Τώρα, με τα σκηνικά ασχολήθηκα εγώ, δεν είναι και κάτι φοβερό. Ήταν επίσης και η σκριπτ/βοηθ. σκηνοθέτη Κωνσταντίνα Βαρδοπούλου, η ενδυματολόγος Γιούλα Ζωιοπούλου και η βοηθός σκηνοθέτη Κλεοπάτρα Αμπατζόγλου. Την καλλιτεχνική επιμέλεια είχε ο βοηθός καθηγητή και επιβλέπων των ταινιών Δημήτρης Νάκος.

Υπάρχει κάποια τεχνοτροπία που πιστεύεις πως σε εκφράζει περισσότερο, ή κάποιο ρεύμα που θα ακολουθούσες;

Δεν υπάρχει κάτι, κι ούτε έχω ενταχθεί σε κάποιο ρεύμα. Πιστεύω πως τα περισσότερα πράγματα στον κινηματογράφο έχουν γίνει, και δεν ξέρω τι καινούριο μπορούν να φέρουν οι νέοι άνθρωποι που τώρα μπαίνουν στο χώρο. Πάντως μπορώ να παρακολουθήσω, για διαφορετικό λόγο βέβαια, με το ίδιο ενδιαφέρον και το ‘Star Wars’ και το ‘Ο Άνεμος Χορεύει το Κριθάρι’. Δηλαδή δε θα με χάλαγε να γυρίσω ακόμα και μια ταινία τύπου ‘Alien’.

Σκοπεὐεις να συνεχίσεις με τη σκηνοθεσία, ίσως και με μια μεγάλου μήκους αργότερα;

Πάντα με γοήτευε η ιδέα, σκέφτομαι πολλά πράγματα μελλοντικά. Μου άρεσε η διαδικασία και θα ήθελα να την επαναλάβω, απλά το να ασχοληθεί κάποιος με μια μεγάλου μήκους είναι κάτι που δεν μπορεί να γίνει απ’ευθείας. Χρειάζεται κάποια εμπειρία, και δεν το λέω από μετριοφροσύνη, είναι και πρακτικό το θέμα. Δεν μπορείς να βρεθείς στα γυρίσματα όταν αγνοείς πχ βασικούς όρους. Είναι κάτι που πρέπει να γίνει σταδιακά.

Έχεις καιρό να ασχοληθείς με την τηλεόραση. Ήταν θέμα επιλογών ή έφταιγαν οι συγκυρίες;

Κυρίως ήταν οι συγκυρίες. Μου αρέσει να κάνω τηλεόραση, τη σέβομαι και την εκτιμώ γιατί μου έχει σταθεί πολύ γενναιόδωρα, αλλά οι εποχές ήταν δύσκολες. Νομίζω ότι τώρα κάτι πάει να γίνει, ότι ανακάμπτει σιγά-σιγά, έχω όμως ακόμα μια αμφιβολία για το κατά πόσο θα κυνηγήσουν το ποιοτικό οι άνθρωποι που τώρα μπαίνουν στο χώρο.

Τα μελλοντικά σου σχέδια

Τώρα το φθινόπωρο θα ανέβει το Rocky Horror Show του Richard o’ Brien, από τον Κωντσαντίνο Ρήγο, στο Ρεξ στην Πανεπιστημίου. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον έργο, είναι μία σάτυρα των μιούζικαλ που γράφτηκε την εποχή της έξαρσης του είδους. Επίσης ετοιμάζουμε την Έντα Γκάμπλερ στη Στέγη Γραμμάτων, θα ξαναπαίξουμε το Κέικ στη Νέα σκηνή του Εθνικού, και έπειτα βλέπουμε. Ίσως κάνω και τηλεόραση φέτος.

Ο Αναρχικός Τραπεζίτης λαμβάνει μέρος στο Διαγωνιστικό τμήμα του 20^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθηνών (Νύχτες Πρεμιέρας) και θα προβληθεί την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου, στο IDEAL.