Αλλά η συζήτηση πλέον έχει τεθεί σε άλλη βάση.

Πριν από λίγο καιρό ο διευθυντής της Oculus VR, Palmer Luckey επιστράτευσε το γνωστό μας πλέον Kickstarter προκειμένου να συγκεντρώσει το ποσό  των $2.4 εκατομμυρίων για να δημιουργήσει πρωτότυπα του Oculus Rift headset, του “πρώτου πραγματικά καθηλωτικού headset εικονικής πραγματικότητας, για βιντεοπαιχίδια”. Η καμπάνια απέδωσε, και συγκεκριμένα συγκέντρωσε τα χρήματά της, μέσω των 9500 υποστηρικτών, οι οποίοι όμως πια, δεν είναι καθόλου ευχαριστημένοι από την επένδυσή τους. Γιατί; Επειδή η εταιρεία εξαγοράστηκε από το Facebook, για περισσότερα από 2 εκατομμύρια.

Και το πανηγύρι στο επίσημο Kickstarter του Oculus Rift ξεκίνησε.

“Είμαι βαθιά δυσαρεστημένος, που το ανεξάρτητο όνειρο του Oculus, ξεπουλήθηκε στο Facebook. Ειλικρινά πιστεύω ότι κάθε δότης πρέπει να δικαιούται επιστροφή χρημάτων από αυτά τα 2 εκατομμύρια, (άλλωστε έχουν πολλά περισσευούμενα), ώστε να τα καταθέσουν σε ένα πραγματικό Kickstarter Project, που δεν είναι ένας χρυσοθήρας υπό κάλυψη. Η όλη ιδέα είναι να υποστηρίζεις ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τον κόσμο καλύτερο μέσω πρωτότυπων ιδεών και τεχνολογίας, και όχι όσους ξεπουλιούνται στην  συντεχνιακή Αμερική. Έχουμε ήδη αρκετούς πολιτικούς που το κάνουν, και είδαμε αν αυτό λειτουργεί. Είναι ντροπή και απογοήτευση για όσους υποστήριξαν το Oculus”. Αντιπροσωπευτικότατο δείγμα δυυσαρεστημένου υποστηρικτή του Project.

Όλο αυτό βέβαια θυμίζει το τι έγινε με το “Wish I was Here”, του Zach Braff, το οποίο επίσης αγοράστηκε από το Sundance, με τους υποστηρικτές να ισχυρίζονται ότι οι άνθρωποι που βοήθησαν θα ξεχαστούν. Η πολιτική του Kickstarter, και όχι μόνο, είναι ότι για κάθε ποσό οι υποστηρικτές έχουν να λαμβάνουν δώρα, ανάλογα της προσφοράς τους.

Ένας από τους λόγους που το crowdfunding λειτουργεί, είναι επειδή δίνει τη δυνατότητα στο κοινό να πάρει μέρος σε μεγαλύτερες κοινωνίες, είτε αυτή είναι οι fans του Zack Braff, είτε η κοινωνία των παικτών βιντεοπαιχνιδιών.

Και στις δύο όμως περιπτώσεις που αναφέρονται εδώ, οι fans αισθάνθηκαν προδομένοι, όταν οι δημιουργοί πούλησαν τη δουλειά τους. Με τη διαφορά ότι, οι υποσχέσεις κρατήθηκαν, και οι επιβραβεύσεις παραδόθηκαν, καθώς οι προσδοκίες ήταν ξεκάθαρες, και σε καμία περίπτωση δεν είχε γίνει δέσμευση, σχετική με την πρωταρχική ιδέα.

Η ερώτηση λοιπόν που προκύπτει είναι μία: τι οφείλουν τελικά, οι καμπάνιες τέτοιου τύπου στους υποστηρικτές τους;

Η ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της crowdfunding πλατφόρμας “Seed & Spark” Emily Best, προσπαθεί να δώσει εξήγηση:” Καταλαβαίνω τη θέση των υποστηρικτών, όταν αισθάνονται σαν όργανα, στην αρχή μίας προσπάθειας. Ωστόσο, πρακτικά προαγοράζουν ένα προϊόν. Αν ήταν να προαγοράσω μία καινούρια δουλειά, πχ των Radiohead, αυτό δε μου δίνει το δικαίωμα στο να γίνω κτήμα της συνολικής επιτυχίας τους album. Μου δίνει τη δυνατότητα να αισθανθώ από τους πρώτους που το άκουσαν, το πίστεψαν και το διαφήμισαν”.

Μία τέτοια θεωρία όμως δημιουργεί πια άλλο ένα θεμελιώδες πια ερώτημα: Αν τα Project που το κοινό θεωρεί ότι ξεπουλήθηκαν θα βλάψουν την έννοια της όλης συλλογικής διαδικασίας.

Η Best σπεύδει να μας απαντήσει: “Οι πιέσεις των τεχνολογικών projects είναι τελείως διαφορετικές. Γιατί δε θα δεις μία ταινία να πωλείται σε ένα Facebook, οπότε μία τέτοια αντίδραση για κινηματογραφική ταινία είναι πολύ λιγότερο πιθανή”.

Έκπληξη βέβαια προκαλεί ότι το Kickstaster δεν έχει κάνει καμία απολύτως δήλωση πάνω σε αυτό.

Ας ελπίσουμε ότι το άσμα “ό,τι αρχίζει ωραίο, τελειώνει με πόνο”, δε θα βρει εφαρμογή εδώ.