Εδώ και δύο εβδομάδες που κυκλοφορεί στις ελληνικές αίθουσες το Her («Δικός της») του γνωστού και αγαπητού για τη λοξότητά του Σπάικ Τζόνζι («Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς»), κι αφού είδαμε έναν Γιοακίμ Φοίνιξ -πιο πρασινομάτη από ποτέ- να ερωτεύεται ένα… λογισμικό (θυμάσαι τότε που ένας φίλος σου είχε αγοράσει Apple και σε ζάλιζε με το πόσο καλύτερο είναι το OS2 συγκριτικά με τα Windows; -ε, κάτι τέτοιο αλλά με σεξ), αφού λοιπόν παρακολουθήσαμε αν όχι την πιο επιτυχημένη, σίγουρα την πιο ευαίσθητη εκδοχή του ειδυλλίου άνθρωπος-«μηχανή», έκτοτε ο γράφων έχει βαρεθεί να διαβάζει βαρύγδουπες αναλύσεις για καμπανάκια που χτυπούν και τάχα σημαίνουν τον κίνδυνο της αποξένωσης των ανθρώπων ελέω τεχνολογικής εξέλιξης, ακολουθούμενα από γραφικές διερωτήσεις του στυλ «που οδεύουμε;»

Προτού λοιπόν παρασυρθείς από την τεχνολογική τρομολαγνεία, διαγράψεις όλους τους λογαριασμούς σου στα social media και επιστρέψεις στη ζωή όπως ήταν το 1983, προλαβαίνω να σε δελεάσω να με ακολουθήσεις στο μέλλον με μια μικρή αναφορά σε διάσημες κινηματογραφικές μητροπόλεις της επιστημονικής φαντασίας. Άλλωστε το Her συνεισφέρει και σε αυτό το κεφάλαιο κινηματογραφικής ιστορίας, παραδίδοντας στο πανί μια εκθαμβωτική και μεγαλειώδη εκδοχή του Λος Άντζελες.

Ξέρω, κάθε αναφορά στις πόλεις των ανθρώπων, όπως τις φαντάστηκε το σινεμά, θα έπρεπε να ξεκινάει με τον Φριτς Λανγκ και το εμβληματικό Metropolis από το μακρινό 1927, όμως επίτρεψέ μου να ξεκινήσουμε από το 2014 και την εβδομάδα που μόλις πέρασε, όπου το πιο διαμοιρασμένο βίντεο στο ελληνικό ίντερνετ πιθανότατα ήταν αυτό:

Μη με παρεξηγήσεις, επ’ ουδενί λόγο δεν θέλω να υπονοήσω πως όσα μας υπόσχεται το RethinkAthens ανήκουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, κι ούτε θέλω να με κατατάξεις σε εκείνη τη γραφική μερίδα πολιτών που γκρινιάζουν για οτιδήποτε καλό πάει να συμβεί στην πολύπαθη αυτή χώρα. Θέλω όμως για λίγο να παίξω το ρόλο του εξυπνάκια φίλου σου που τον παίρνεις μαζί σου στο σινεμά κι επιμένει να εκλογικεύει τις καταστάσεις: π.χ. βλέπετε μαζί το MinorityReport (2002, να άλλη μια διάσημη κινηματογραφική μητρόπολη για μη βγούμε εντελώς εκτός θέματος) και στη γνωστή πια σκηνή της «κάθετης» καταδίωξης με τα ιπτάμενα αυτοκίνητα, ο εξυπνάκιας σου αναλύει πως βάσει νόμων της φυσικής αυτό δεν θα μπορούσε ποτέ να συμβεί.

Έρχομαι λοιπόν κι εγώ τώρα να σου πω, πως αντίθετα με όσα υποστηρίζει το βίντεο του RethinkAthens, βάσει της Παγκόσμιας Ιστορίας η Αθήνα ΔΕΝ είναι η γενέτειρα του ανθρώπινου πολιτισμού, καθώς αυτός προϋπήρχε. Έρχομαι να σου πω πως κανένας πεζόδρομος δεν θα λύσει τα προβλήματα οικονομικής εξαθλίωσης των μεταναστών που διαβιούν πλησίον του κέντρου της πόλης. Έρχομαι να σου πω πως κανένα από τα 800 δέντρα δεν θα βάλει φρένο στην εξάπλωση της πορνείας και της χρήσης τοξικών ουσιών –το πολύ-πολύ όλοι οι αναξιοπαθούντες να μετακινηθούν μερικά τετράγωνα πιο μακριά, προτού επιστρέψουν ακόμα πιο αβοήθητοι και εγκαταλελειμμένοι από όλους μας, όταν πια τα έργα και οι υποδομές θα έχουν αφεθεί στη μοίρα τους –δηλαδή όπως ακριβώς συνέβη με την προηγούμενη «ανάπλαση» της Πλατείας Ομονοίας.

Υπό αυτή την πεσιμιστική σκοπιά, το RethinkAthens δεν είναι τίποτε άλλο από μια γιγαντιαία ζαρντινιέρα αβραμοπουλικής σύλληψης, από εκείνες τις αυτόβουλες που προσγειώνονται μόνες τους σε κεφάλια διαδηλωτών. Φοβάμαι μάλιστα πως λόγω του όγκου και της έκτασης του RethinkAthens, η επόμενη πρόσκρουση με τα κεφάλια μας θα είναι ακόμα πιο οδυνηρή.

Νομίζω πως εδώ είναι το καταλληλότερο σημείο για να αναφερθούμε στο BladeRunner (1982), το έπος του Ρίντλεϋ Σκοτ, που όχι μόνο μας επαναφέρει ακριβώς στο θέμα μητροπόλεις-στο-σινεμά, αλλά μας τοποθετεί και προ των ευθυνών μας: καθώς η αστυνομία της πόλης κυνηγάει ανδροειδή για να τα «αποσύρει» από την κυκλοφορία (οι αναλογίες με «επιχειρήσεις σκούπα» δικές σας), το φιλμ θέτει ένα σημαντικό ζήτημα: εκείνο του χρέους του ανθρώπου απέναντι στα δημιουργήματά του. Το χρέος-Φρανκεστάιν θα λέγαμε, που λίγο-πολύ υπονοεί πως οφείλουμε να είμαστε υπεύθυνοι για τα έργα μας ακόμη κι όταν τα έχουμε ολοκληρώσει και ίσως αυτό να εξηγεί γιατί η Αθήνα μετατράπηκε στο τέρας που είναι σήμερα αλλά και να προδικάζει το αποτέλεσμα του κάθε rethink. (εδώ είναι ένα καλό σημείο να θυμηθούμε τις Ολυμπιακές μας εγκαταστάσεις και σε τι κατάσταση βρίσκονται αυτή τη στιγμή).

Ευτυχώς βέβαια, βρισκόμαστε ακόμα σε πολύ καλύτερη μοίρα από τη Νέα Υόρκη, όπως τουλάχιστον τη φαντάστηκε ο Κάρπεντερ στο EscapeFromNewYork. Η ταινία που προβλήθηκε το 1981 παρουσιάζει το δυστοπικό μέλλον μιας μητρόπολης παραδομένης στο έγκλημα και αφορά μόλις το 1997. Μιλάμε άλλωστε για εποχές που η εγκληματικότητα στη Νέα Υόρκη κινούνταν σε τόσο δυσθεώρητα ύψη που αν κάποιος αποφάσιζε να γυρίσει μια 80’ς εκδοχή του SexandtheCity, η Κάρυ Μπράντσο θα είχε δολοφονηθεί μετά κλοπής και βιασμού τουλάχιστον από το τρίτο επεισόδιο.

Η κινηματογραφική λίστα είναι ατελείωτη και ίσως δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε εσαεί, θα ήταν όμως πραγματικά κρίμα να μην αναφερθούμε στην απουσία ειδικών εφέ στο Alphaville (1965) του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, ως τρανό παράδειγμα του less–is–more -ένα motto από το οποίο θα μπορούσε να επωφεληθεί και η Αθήνα, ξεκινώντας με αυτό που όλοι γνωρίζουμε πως θα αλλάξει αληθινά την εικόνα της: ένα εκτεταμένο σύστημα κατεδαφίσεων.

Μέχρι τότε, θα ξαναβλέπουμε το RethinkLosAngeles που επιχείρησε ο Σπάικ Τζόνζι στο “Her” και θα ονειρευόμαστε ένα καλύτερο αύριο.