Έχουν περάσει τρεις μέρες από την συνέντευξη τύπου των συντελεστών της ταινίας The Monuments Men στο Βερολίνο. Εκεί ο George Clooney απαντώντας ευγενέστατα στην ερώτηση μιας δημοσιογράφου, για το αν πρέπει να διεκδικήσουμε ως άλλοι Άνδρες Μνημείων την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα, απάντησε απλά πως “ναι, θα ήταν σωστό να το κάνετε και θα έχετε δίκιο να το κάνετε”. Και εμείς είπαμε ευχαριστώ. Πως; Με τον Υπουργό Πολιτισμού της χώρας να στέλνει ευχαριστήρια επιστολή!

Ας τα δούμε λίγο από την αρχή. Ο George Clooney δεν είπε τίποτα περισσότερο από την παραπάνω φράση. Αυτή μόνο,  καμιά μικρή έστω ανάλυση των λόγων για τους οποίους πρέπει να επιστρέψουν τα Μάρμαρα, εκτός κι αν θεωρεί κανείς επιχείρημα μια φράση του, σε άλλο σημείο της συνέντευξης, ότι έχεις ευθύνη να επιστρέφεις πράγματα, που δεν σου ανήκουν. 

Για του λόγου το αληθές, δείτε το βίντεο με την ερώτηση της δημοσιογράφου και την απάντηση του ηθοποιού:

Eρώτηση και απάντηση κράτησαν γύρω στα 30 δευτερόλεπτα, ο George Clooney έπειτα από ένα χαμόγελο αμηχανίας απάντησε αυτό, που απάντησε και όταν η δημοσιογράφος ουσιαστικά τον διέκοψε, καθώς ευχαριστούσε για την ερώτηση και ήταν έτοιμος να περάσει σε επόμενη, και τον ρώτησε αν έχει να κάνει κάποια πρόταση (proposal) για το θέμα, σε μια επίδειξη χιούμορ απάντησε ότι δεν είναι καλός σε προτάσεις, αφήνοντας να εννοηθεί πως αναφερόταν εκτός των άλλων και στην προσωπική του ζωή, συμπεριλαμβάνοντας πιθανόν στις προτάσεις που όπως είπε δεν είναι καλός, και τις προτάσεις γάμου…

Μια ευγενική απάντηση λοιπόν, που θα περίμενε κανείς από έναν αγαπητό στο κοινό ηθοποιό. Και λίγο γενική σε βαθμό, που επιδέχεται κριτικής, όπως και έγινε για παράδειγμα στο άρθρο της Independent  όπου αναφέρεται δήλωση του John Whittingdale, προέδρου της Επιτροπής Πολιτισμού της Βρετανίας. Ο Whittingdale λέει λίγο πολύ πως ο Clooney δεν γνωρίζει πιθανόν, πως τα Μάρμαρα πουλήθηκαν στον Έλγιν, άρα οι Βρετανοί έχουν νόμιμο δικαίωμα.

Δεν στέκομαι εκεί, η συζήτηση είναι μεγάλη και αγγίζει από ένα σημείο κι έπειτα τα όρια της διπλωματίας. Ίσως αυτό σκέφτηκε και ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού και έστειλε την παρακάτω ευχαριστήρια επιστολή στον Clooney:

“Αξιότιμε κύριε Κλούνεϊ

Απευθύνομαι σε σας ως Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, αλλά πιστεύω ότι εκφράζω όλους τους Έλληνες, καθώς σας μεταφέρω ένα εγκάρδιο ευχαριστώ για τη δήλωσή σας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου του Φεστιβάλ του Βερολίνου, η οποία αφορούσε τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Πράγματι, όπως είπατε, είναι «και δίκαιο και καλό» να επιστραφούν τα λεηλατημένα αυτά αριστουργήματα της Ελληνικής αρχαιότητας εκεί όπου ανήκουν- στον Παρθενώνα. Είναι «και δίκαιο και καλό», όχι μόνον διότι ανήκουν στην ιστορία του Ελληνικού πολιτισμού, αλλ’ ακριβώς διότι, μέσα από τη δική μας ιστορία, λαμπρύνουν τον παγκόσμιο πολιτισμό.

Εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο θαυμάζουν κάθε χρόνο τον Παρθενώνα ως ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος. Και, ταυτόχρονα, γίνονται μάρτυρες μιας ιστορικής βεβήλωσης, που συνεχίζεται με τη μορφή μιας ανιστόρητης αδικίας. Μόνο μια απόφαση θα αποκαταστήσει αυτή την αδικία: η απόφαση της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο όπου σμιλεύτηκαν, πλάι σ’ εκείνα τα γλυπτά από τα οποία παράνομα και βίαια  αποσπάστηκαν. Αυτό ζητούν κορυφαίοι ιστορικοί και αρχαιολόγοι, αυτό ζητούν επιτροπές πολιτών από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, αυτό αντιλαμβάνεται ως δίκαιο και μεγάλο ποσοστό των Βρετανών πολιτών, αυτό, ασφαλώς, διεκδικεί σταθερά και η Ελληνική πολιτεία.

Ήδη από το 1987, το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα βρίσκεται μόνιμα στην Ημερήσια Διάταξη των διασκέψεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Προώθηση της Επιστροφής Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους ή τον Επαναπατρισμό τους σε Περίπτωση Παράνομης Κτήσης. Μετά από δικό μας αίτημα, ο διεθνής αυτός οργανισμός ενημέρωσε πρόσφατα τη βρετανική κυβέρνηση ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει σε θεσμική διαμεσολάβηση ανάμεσα στα δυο μέρη.

Οι συμπατριώτες μου και εγώ προσωπικά χαιρόμαστε που συμπλέετε δημόσια με αυτό το αέναο κύμα συμπαράστασης και διεκδίκησης. Δε μας εκπλήσσει, άλλωστε, η στάση σας. Όχι μόνο η νέα σας ταινία, αλλά ολόκληρη η πορεία σας καταδεικνύει έναν ενεργό πολίτη και δημιουργικό καλλιτέχνη που ανυποχώρητα υπερασπίζεται ό,τι είναι «και δίκαιο και καλό».

Σας ευχαριστώ και πάλι και ελπίζω ότι θα δεχθείτε την πρόσκληση να περάσετε λίγες μέρες στην Ελλάδα. Να περιηγηθείτε ένα πλήθος Ελληνικών αρχαιοτήτων που διατηρούνται αλώβητες κάτω από τον μεσογειακό ήλιο. Και, βέβαια, να επισκεφθείτε το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, απέναντι από τον ιερό βράχο, όπου περιμένουν κενές οι θέσεις για τα ξενιτεμένα (χωρίς τη θέλησή τους…) Γλυπτά του Παρθενώνα.

                                                                                        Με τους πιο φιλικούς χαιρετισμούς

                                                                                           ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

                                                                                     Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού

 Δεν είναι κακό να λες ευχαριστώ. Κάθε άλλο. Άλλα η κίνηση Παναγιωτόπουλου είναι υπερβολική, ως ανταπόκριση στην δήλωση ενός ηθοποιού, που δεν μπορείς να πεις με σιγουριά ότι έκανε πολιτική δήλωση υπέρ σου ή μια δήλωση στα όρια του “κρατώ αψεγάδιαστη την δημόσια εικόνα μου”.

H αποστολή ευχαριστήριων επιστολών σε αστέρες του Hollywood, δεν είναι σοβαρή πολιτική διεκδίκησης των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Γιατί φαντάζομαι πως σε αυτή την λογική, σε κάποιο κεντρικό σημείο της Αθήνας υπάρχει στημένο άγαλμα του Stephen Fry…

UPDATE:

Για να είμαι δίκαιος με τον George Clooney, ο ηθοποιός τοποθετήθηκε εκτενέστερα επί του θέματος στο Λονδίνο, όπου ήταν η επόμενη στάση του ταξιδιού της ταινίας του. Δείτε το βίντεο: