Η Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης συνεχίζει τη δραστηριότητά της προβάλλοντας τέσσερις ιδιαίτερα σπάνιες ταινίες μελλοντολογικής φύσης, στο πλαίσιο του Αφιερώματος με τίτλο «Εφιάλτες από το Μέλλον», που θα πραγματοποιηθεί από τις 24 έως τις 27 Οκτωβρίου στην αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος.

Παίρνοντας τη σκυτάλη από το Αφιέρωμα «Γουέστερν: Μία Αμερικάνικη Υπόθεση», η Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει τη θεματική ενότητα «Εφιάλτες από το Μέλλον» όπου θα προβληθούν οι εξής τέσσερις ταινίες:

• Γράμματα ενός νεκρού ανθρώπου / Pisma myortvogo cheloveka του Κονσταντίν Λοπουσάνσκι / Konstantin Lopushanskiy (Σοβιετική Ένωση, 1986)
• Ο θάνατος της φιλίας / Friendship’s Death του Πίτερ Γουόλεν / Peter Wollen (Ηνωμένο Βασίλειο, 1987)
• Μελαγχολία / Melancholia του Λαρς φον Τρίερ / Lars von Trier (Δανία, Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία, 2011) και το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ
• Πυρηνικό ολοκαύτωμα / Krieg und Frieden των Φόλκερ Σλέντορφ /Volker Schlöndorff, Αλεξάντερ Κλούγκε / Alexander Kluge, Άξελ Ένγκστφελντ / Axel Engstfeld και Στέφαν Άουστ / Stefan Aust, (Δυτική Γερμανία, 1982).

Το αναλυτικό πρόγραμμα προβολών του Αφιερώματος από την Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης: «Εφιάλτες από το Μέλλον», έχει διαμορφωθεί ως εξής:

Η εποχή είναι μόνιμα χειμώνας, λόγω της αυξημένης ραδιενέργειας και της οικολογικής καταστροφής που έχει συντελεστεί, ενώ η στρατιωτική αστυνομία διεξάγει συνεχώς ελέγχους, έτσι ώστε όσοι είναι μολυσμένοι να μην πλησιάζουν τους άλλους.

Κεντρικός ήρωας είναι ένας καθηγητής και κάτοχος Νόμπελ Φυσικής, ο μόνος που σώθηκε από την οικογένειά του, ο οποίος προσπαθεί με κάθε τρόπο να βοηθήσει τους συνανθρώπους του και κυρίως τα μικρά παιδιά. Για να μπορέσει να σταθεί όρθιος ψυχολογικά και να επιβιώσει χωρίς να τρελαθεί, «στέλνει» με το μυαλό του γράμματα στον γιο του με πληροφορίες και ειδήσεις από την ζοφερή του καθημερινότητα, σαν εκείνος να ήταν παρών, παρόλο που έχει χαθεί μαζί με τους υπόλοιπους.

Ο Κονσταντίν Λοπουσάνσκι, βοηθός παραγωγής στο αριστουργηματικό “Στάλκερ” του Αντρέι Ταρκόφσκι, δημιουργεί ένα σκοτεινό και απαισιόδοξο έργο με μεγάλη εικαστική δύναμη. Η ταινία, που γυρίστηκε την χρονιά του ατυχήματος του Τσέρνομπιλ, είναι σπάνια και έχει προβληθεί ελάχιστα στην Ελλάδα.

Μελαγχολία (Λαρς φον Τρίερ, 130 λεπτά)

Ένας πλανήτης με το όνομα Μελαγχολία, κρυμμένος πίσω από τον Ήλιο, κατευθύνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα προς την Γη και κανείς δεν ξέρει αν θα την προσπεράσει ή αν θα συγκρουστεί μαζί της, εξαφανίζοντάς την. Η ταινία χωρίζεται σε δύο μέρη, δύο κεφάλαια που το καθένα φέρει ως τίτλο το όνομα των ηρωίδων: Το πρώτο ονομάζεται «Τζαστίν» και το δεύτερο «Κλερ».

Στο πρώτο μέρος, στο τεράστιο εξοχικό της Κλερ, παρακολουθούμε τη δεξίωση της Τζαστίν, η οποία μόλις έχει παντρευτεί. Από την αρχή καταλαβαίνουμε πως όλα πάνε στραβά. Η νεόνυμφη και διαταραγμένη ψυχικά Τζαστίν παθαίνει κρίση πανικού και η δεξίωση σταματά απότομα.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, αφιερωμένο στην Κλερ, παρακολουθούμε τις δυο γυναίκες στη διάρκεια ενός διημέρου, μετά τη διάλυση του γάμου της Τζαστίν. Οι ηρωίδες αντιμετωπίζουν, η κάθε μία με τον τρόπο της, το πιθανό τέλος του κόσμου, καθώς ο πλανήτης Μελαγχολία πλησιάζει επικίνδυνα.

Ο πάντα προκλητικός, αλλά δαιμόνιος Λαρς φον Τρίερ, μεταλλάσσει το είδος ταινιών καταστροφής του κόσμου σ’ ένα σπαρακτικό ελεγειακό οικογενειακό δράμα. Ο Τρίερ σχολιάζει με εικόνες υποβλητικές και λυρικές, την ανθρώπινη κατάσταση, μιλώντας για τη μοναξιά, τον φόβο μπροστά στο επικείμενο τέλος και τη λυτρωτική δύναμη της αγάπης.

Η “Μελαγχολία” κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Ενώ οι ερμηνείες του κεντρικού γυναικείου διδύμου, Κίρστεν Ντανστ και Σαρλότ Γκενσμπούργκ είναι πραγματικά έξοχες, με την Κίρστεν να κερδίζει δίκαια το Βραβείο Ερμηνείας στο Φεστιβάλ των Καννών.

Ο Θάνατος της Φιλίας (Peter Wollen, 78 λεπτά)

Ο Άγγλος δημοσιογράφος Σάλιβαν βρίσκεται σε αποστολή στο Αμάν της Ιορδανίας τον Σεπτέμβριο του 1970, μια περίοδο όπου στην περιοχή επικρατεί εμπόλεμη κατάσταση και υπάρχει μεγάλη ένταση μεταξύ της Οργάνωσης για τη Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και του ιορδανικού στρατού.

Μια μέρα συναντά μια περιπλανώμενη άγνωστη γυναίκα, χωρίς χαρτιά, και την παίρνει υπό την προστασία του. Εκείνη του εκμυστηρεύεται ότι ονομάζεται Φιλία και πως είναι εξωγήινη, σταλμένη από έναν μακρινό πλανήτη για μια αποστολή ειρήνης. Ωστόσο λόγω μιας δυσλειτουργίας κατά την είσοδό της στον πλανήτη Γη, αντί να προσγειωθεί στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, που ήταν και ο προορισμός της, κατέληξε στο Αμάν.

Κάποια στιγμή, ο Σάλιβαν βρίσκει ανάμεσα στα πράγματά της ένα μεταλλικό κουτί γεμάτο κρυστάλλους, οι οποίοι πυρακτώνονται και εκπέμπουν ανεξήγητους ήχους. Η Φιλία τους απενεργοποιεί, τού λέει ότι είναι ένα είδος ημερολογίου στο οποίο έχει κρατήσει σημειώσεις με την μορφή εικόνας και μάλιστα του δωρίζει έναν για ενθύμιο.

Όταν αρχίζουν οι πολύνεκρες συγκρούσεις του Μαύρου Σεπτέμβρη, όπου πολλοί Παλαιστίνιοι θα χάσουν την ζωή τους, ο Σάλιβαν δραπετεύει από την φρίκη του πολέμου και χάνεται με την γυναίκα-ρομπότ, η οποία αρνείται να φύγει. Χρόνια αργότερα, η έφηβη κόρη του Κατερίνα, η οποία ασχολήθηκε με τον περίεργο κρύσταλλο που του είχε χαρίσει η Φιλία, τού ανακοινώνει ότι χάρη στις νέες τεχνολογίες ο κρύσταλλος μπορεί να ερμηνευθεί και να παιχθεί σαν βιντεοταινία.

Σπάνια και δυσεύρετη ταινία επιστημονικής φαντασίας που δεν έχει προβληθεί ποτέ στο εμπορικό κύκλωμα της Ελλάδας. Το φιλμ σχολιάζει την απώλεια της ανθρωπιάς και της φιλίας, μέσα από το εξωγήινο βλέμμα του Άλλου. Πρωταγωνιστεί η Τίλντα Σουίντον, σε μια από τις πρώτες της κινηματογραφικές εμφανίσεις στον ρόλο της Φιλίας.

Πυρηνικό Ολοκαύτωμα (Φόλκερ Σλέντορφ, Αλεξάντερ Κλούγκε, Άξελ Ενγκστφελντ, Στέφαν Άουστ, 122 λεπτά)

Πρόκειται για μια ταινία που βασίζεται στη συλλογική προσπάθεια τεσσάρων γνωστών σκηνοθετών της Δυτικής Γερμανίας και ενός συγγραφέα, του Χάινριχ Μπελ, γύρω από ένα καυτό κοινωνικό και οικολογικό πρόβλημα.

Την εγκατάσταση πυραύλων Πέρσινγκ 2 και Κρουζ στο έδαφος της Δυτικής Γερμανίας και τον σοβαρό κίνδυνο μιας επικείμενης πυρηνικής σύρραξης. Οι Φόλκερ Σλέντορφ, Αλεξάντερ Κλούγκε, Στέφαν Άουστ, Άξελ Ένγκστφελντ και Χάινριχ Μπελ επιχειρούν κάτι ιδιαίτερα φιλόδοξο.

Μια στρατευμένη ταινία διαμαρτυρίας και καταγγελίας, η οποία όμως ξεφεύγει από τα τυποποιημένα πλαίσια στα οποία κινούνται οι ταινίες του είδους. Κατορθώνει έτσι να ενέχει και το δοκιμιακό στοιχείο, να μην πληροφορεί μονάχα αλλά και να προκαλεί δέος στον θεατή γύρω από το τι σημαίνει πραγματικά ένα πιθανό πυρηνικό ολοκαύτωμα.

Το οπτικό υλικό της ταινίας είναι ετερογενές και πολυσύνθετο. Περιλαμβάνει από ενημερωτικά και προπαγανδιστικά ντοκιμαντέρ του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ και της Δυτικής Γερμανίας, μέχρι συνεντεύξεις πολιτικών, αξιωματούχων και στρατιωτικών, καθώς και συνομιλία με τον κατασκευαστή της βόμβας νετρονίου.

Παράλληλα βλέπουμε διαδηλώσεις ειρηνιστών και οικολόγων, εκτιμήσεις και στατιστικές προβλέψεις  για το μέγεθος και τις επιπτώσεις της καταστροφής, καθώς και ντοκουμέντα από παλιότερες πολιτικές κρίσεις που έφεραν τον πλανήτη κοντά στην καταστροφή.

Μια ταινία που θέτει επιτακτικά το θέμα της πληροφόρησης, της γνώσης, της συνειδητοποίησης και της κινητοποίησης του σκεπτόμενου πληθυσμού γύρω από αυτό το φλέγον ζήτημα.

Το Αφιέρωμα από την Ταινιοθήκη της Θεσσαλονίκης, «Εφιάλτες από το Μέλλον», θα πραγματοποιηθεί από τις 24 έως τις 27 Οκτωβρίου στην Αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος (Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, Αποθήκη Α΄, Λιμάνι).

Πώληση εισιτηρίων: Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης

Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη).

Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.