Συνέντευξη του σκηνοθέτη Σερέν Γύτζε στη Μαρία Περγαντή κατά τη διάρκεια του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφυ Θεσσαλονίκης

Μ.Π.: Ποιός είναι ο λόγος για τον οποίο επιλέξατε τον τίτλο «Πλειοψηφία» για την ταινία σας; Είναι αντανάκλαση κάποιας κατάστασης μέσα στην τουρκική κοινωνία; Τί σηματοδοτεί ο όρος «πλειοψηφία»;

Σ.Γ: Με τον όρο «πλειοψηφία» εννοώ τα μεσαία, τα ανώτερα κι ανώτατα κοινωνικά στρώματα της τουρκικής κοινωνίας. Χρησιμοποίησα αυτόν τον τίτλο στην ταινία για να μιλήσω για αυτούς που έχουν την οικονομική δύναμη να «τρέξουν» το σύστημα για τον καπιταλισμό. Που έχουν τη δύναμη να παίρνουν από τους άλλους, να κάνουν διακρίσεις, να διαχωρίζουν αυτούς που δεν είναι με τη δική τους πλευρά. Επομένως, αυτό πάει και για την Τουρκία, αλλά και για κάθε χώρα, όπου υπάρχει παρόμοια κατάσταση. Δεν έχει να κάνει καθόλου με το έθνος, τη θρησκεία.

Μ.Π.: Στην ταινία σας μιλάτε για τη σχέση εθνικισμού και οικογένειας. Για ποιό λόγο κάνατε αυτήν την επιλογή; Πιστεύετε οτι το ένα αντανακλά στο άλλο;

Σ.Γ: Αυτό προέκυψε, όταν άρχισα να σκέφτομαι το πώς δημιουργείται ο εθνικισμός. Το πώς «τρέχει» μέσα στην κοινωνία, από που πηγάζει. Γιατί αυτό δεν μπορεί να ξεκινάει μία ημέρα χωρίς κανείς να σου έχει πει να γίνεις εθνικιστής. Μαθαίνεις να είσαι εθνικιστής. Το πρώτο βήμα, λοιπόν, ήταν οτι ο εθνικισμός θα πρέπει να ξεκινάει από την οικογένεια. Πρόκειται για μία αγωγή, που γίνεται μέσα στην οικογένεια, και η οποία ξεκινάει από την παιδική ηλικία, καθώς γεννιέσαι μέσα στο σύστημα, μεγαλώνεις σε αυτό και, πρώτα απ’ όλα, μέσα στην οικογένεια. Φυσικά, υπάρχουν οι κοινωνικές διαστάσεις του θέματος, αλλά αυτό που συμβαίνει μέσα στην οικογένεια είναι αυτό που σκιαγραφεί το χαρακτήρα σου αρχικά. Ετσι προέκυψε, λοιπόν, η ιδέα της οικογένειας. Η οικογένεια επίσης είναι ο πυρήνας της κοινωνίας, επομένως είναι κάτι σαν το κύτταρο.

Μ.Π: Τί σάς κινητοποίησε να ασχοληθείτε με αυτό το θέμα;

Σ.Γ: Η ίδια η οικογένεια. Το οτι η μητέρα δε μιλάει, το οτι ο πατέρας είναι ο αρχηγός της οικογένειας και πατέρας του έθνους την ίδια στιγμή. Προσπαθεί να είναι ο πατέρας της κοινωνίας. Ηθελα να εξετάσω την οικογένεια, η οποία είναι ταυτόχρονα και το θύμα. Ο άντρας στην οικογένεια προσπαθεί να γίνει πατέρας, γιατί αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο ανδρώνεται. Επίσης, βλέπω έξω παιδιά που δεν έχουν καποιο σκοπό στη ζωή τους. Μπορεί να πηγαίνουν σχολείο ή όχι, αλλά στα μάτια τους βλέπεις οτι δεν έχουν συνείδηση να σχεδιάσουν το μέλλον. Από τη στιγμή που δεν έχουν κάτι να κάνουν είναι πολύ εύκολο να μπουν σε αυτό το εθνικιστικό σύστημα.

Μ.Π: Με την ταινία σας έχετε κάποια κοινωνική στόχευση; Πιστεύετε οτι θα επιδράσει στο νεανικό κοινό; Ποιός είναι ο λόγος για να κάνει κανείς μία ταινία;

Σ.Γ: Η πρόθεση είναι να κάνεις μία έντιμη ταινία. Να δώσεις το στίγμα ενός προβλήματος, να δώσεις το στίγμα μιας δομής, η οποία βρίσκεται μέσα σου κι έχει τις βάσεις της πολλά χρόνια πίσω, και η οποία, σήμερα, συνεχίζει αυτό το σύστημα. Η βασική ιδέα είναι πως πριν κριτικάρεις, οφείλεις να δείξεις κάτι. Οταν δείχνεις κάτι δεν έχεις κάποιο τελικό σκοπό, απαραίτητα. Είναι μόνο το γεγονός οτι θες να δείξεις πώς δουλεύει το σύστημα.

Μ.Π: Ποιά είναι τα θέματα που απασχολούν τον ανεξάρτητο κινηματογράφο της Τουρκίας;

Σ.Γ: Η αλήθεια είναι οτι τα τελευταία χρόνια βλέπω σχετικά με αυτόν το νέο τουρκικό κινηματογράφο οτι οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλούν για τις προσωπικότητες, για τα άτομα. Ο νέος τουρκικός κινηματογράφος ανακαλύπτει το να πει την ιστορία ενός ατόμου. Βασικά, όλες αυτές οι ταινίες αναφέρονται σε ένα με δύο άτομα. Είναι σα να εξετάζουν τον ανθρώπινο χαρακτήρα, την ψυχολογία του. Πώς το άτομο συμπεριφέρεται, πώς αντιδρά στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, τη σχέση του με το περιβάλλον του. Συνήθως, οι ταινίες αυτές αποκτούν, ταυτόχρονα, και μία κοινωνική διάσταση, γιατί καθώς προσπαθείς να μιλήσεις για ένα πρόσωπο, μιλάς εξ αντικειμένου και για το περιβάλλον του. Επομένως, αποκτά κοινωνικό χαρακτήρα και γίνεται πιο πολιτικό την ίδια στιγμή.

Μ.Π: Στην Τουρκία είναι εύκολη η ζωή για έναν κινηματογραφιστή;

Σ.Γ: Εαν κάνεις εμπορικό κινηματογράφο είσαι μια χαρά. Υπάρχει μία τεράστια επιχείρηση που λαμβάνει χώρα στον εμπορικό κινηματογράφο, όπου ρέει άφθονο χρήμα, για τον λόγο οτι το κοινό της Τουρκίας θέλει να βλέπει ταινίες που δε θα τους κάνουν να σκέφτονται. Τους αρέσουν περισσότερο οι ταινίες που σε κάνουν να κλαίς ή να γελάς. Για τους κινηματογραφιστές του ανεξάρτητου Σινεμά τα πράγματα είναι σκληρά, ειδικά αν κάνεις το πρώτο ή τα πρώτα σου φιλμ. Κι αν αυτά δε γίνουν δημοφιλή είναι δύσκολο να βρεις χρήματα.

Μ.Π: Οι νέες τεχνολογίες προωθούν την ανάπτυξη του Σινεμά;

Σ.Γ: Κατά τη γνώμη μου οι νέες τεχνολογίες σού δημιουργούν μία ψευδαίσθηση. Φυσικά είναι πολύ πιο εύκολο να κάνεις ταινίες, αλλά την ίδια στιγμή αυτό που βλέπεις στην οθόνη δεν είναι κάτι το ικανοποιητικό. Ναι, εντάξει είναι πιο φτηνό, πιο εύκολο, αλλά εγώ δεν το υποστηρίζω και τόσο πολύ. Δε θα έκανα ένα φιλμ με digital camera, γιατί χαλάει κάποια πράγματα. Επομένως, δεν είναι εύκολη η κατάσταση στην Τουρκία για έναν κινηματογραφιστή ανεξάρτητο, γιατί και τα χρήματα που δίνονται από το υπουργείο είναι περιορισμένα. Πρέπει να βρεις άκρες. Κι αν δεν μπορείς να πάρεις χρήματα από το υπουργείο η ζωή σου γίνεται όλο και πιο σκληρή.

Μ.Π: Ποιά είναι η γνώμη σου για το 51ο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και τη στροφή που κάνει, εστιάζοντας στον ανεξάρτητο κινηματογράφο;

Σ.Γ: Νομίζω οτι αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλον τον κόσμο. Με τη βοήθεια της τεχνολογικής εξέλιξης, τεχνικά, έγινε πιο εύκολο να φτιάξει κανείς μία ταινία. Επομένως, μπορείς να φτιάξεις με λιγότερα χρήματα, αν και παραμένει ακριβή δουλειά. Απλά τώρα είναι ευκολότερο. Το Φεστιβάλ αυτό κάνει μία καταπληκτική δουλειά επιλέγοντας εκείνες τις ταινίες από όλον τον κόσμο με ποικίλη θεματολογία, σε διαφορετικούς τομείς. Ολα αυτά βοηθούν τον Κινηματογράφο να μεγαλώσει, καθώς αυτά τα Φεστιβάλ είναι το πρώτο και το σημαντικότερο ντεμπούτο των κινηματογραφιστών στην «αρένα», όπου θα δείξουν τις ταινίες τους.

Η συνέντευξη είχε δημοσιευθεί στο πόρταλ turkishgreeknews κατά τη διάρκεια του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης