Τι  και αν βρίσκουν το δρόμο για το κόκκινο  χαλί και τα Όσκαρ, βραβεύονται και  συζητιούνται ,θα μπορούσαν  να είναι καθημερινές  ιστορίες με λίγη λάμψη  και υπερβολή από Hollywood. Αυτό σκέφτηκα όταν βγαίνοντας από την  αίθουσα που είχαμε πάει να δουμε το “Last Night” ακούσαμε την κοπέλα μπροστά να ρωτάει τον φίλο της “εσύ τι θα ‘κανες;”

Μια κοπέλα ξεπερνά  τα όρια αποφασισμένη να πετύχει, επηρεασμένη  από την ιστορία και τις  προσδοκίες της μητέρας της, από  έρωτα για τον δάσκαλο της, από την επιθυμία για καταξίωση και τελειομανία. Ένας άνδρας καταφέρνει να ξεπεράσει την αδυναμία του και τελικά κάνει την ομιλία της ζωής του, εμπνέοντας εκατομμύρια. Ένα ζευγάρι έρχεται αντιμέτωπο με την απιστία. Οι άνθρωποι βασανίζονται από ιδέες που τους καρφώνονται στο μυαλό και χρειάζονται κάποιον να τους ξυπνήσει για να ξεκολλήσουν. Η αλλιώς Black Swan, King’s Speech, Last Night και Inception, οι ταινίες της χρονιάς είναι πιο κοντά σε ανθρώπινες ιστορίες και όλες μάλιστα έχουν να κάνουν με το φόβο και τα παιχνίδια του μυαλού. Ο κινηματογραφικός φακός φαίνεται να εστίασε φέτος περισσότερο στους πρωταγωνιστές, στις σχέσεις, στη ζωή  από μέσα προς τα έξω.

Οι ταινίες γίνονται αφορμή για προβληματισμό, ενδοσκόπηση, συζητήσεις και αρχίζουμε να ψάχνουμε όχι για το πώς κρίθηκαν οι ερμηνείες, η φωτογραφία, η μουσική και οι ενδυματολογικές επιλογές, αλλά για το πώς αναδεικνύονται οι ανθρώπινες αδυναμίες. Στο Psychoanalyze itστο facebook, μια σελίδα με ψυχαναλυτική και ψυχολογική θεματολογία, η ανάλυση του ψυχιάτρου-ψυχοθεραπευτή Θάνου Πιάχα για τονΜαύρο Κύκνο, για παράδειγμα, εστιάζει στη γονεϊκή επίδραση και στο τι μπορεί να συμβεί όταν το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με τον ίδιο του τον εαυτό. Η ματιά του ψυχιάτρου στην ταινία είδε την “παθολογία των εξαρτητικών –παθολογικών σχέσεων γονέων-παιδιών με κυρίαρχη πάντα την θέση των γονέων, ακόμα και μετά την υποτιθέμενη ενηλικίωση των παιδιών, που διαιωνίζεται ανά γενεές με τη μετάθεση – ματαίωση των επιθυμιών των παιδιών που βλέπουν τη δυνατότητα οι επιθυμίες αυτές να γίνονται πραγματικότητα μόνο ετεροχρονισμένα, όταν θα λάβουν την ισχυρή θέση του γονέα μέσα από την ζωή του παιδιού τους, γεγονός που οδηγεί στην καταπίεση των επιθυμιών της νέας γενιάς.” Έτσι συνεχίζει “με αυτόν τον απίστευτα παθολογικό και τελείως ετεροχρονισμένο ανεδαφικό και απολιθωμένο τρόπο καλεί  ουσιαστικά το σύνολο της κοινωνίας τους νέους ανθρώπους σε μία άνευ προηγουμένου συνθηκολόγηση και οριστικό θάψιμο της προσωπικότητας του ανθρώπου στο βωμό της οικογενειακής αγάπης  και στον βωμό του σεβασμού των γονέων”. Ακόμη πιο εμφανές σε όλους όσους είδαμε τον Μαύρο Κύκνο είναι το τι μπορεί να συμβεί όταν ο άνθρωπος γίνεται εχθρός του ίδιου του του εαυτού, από το πείσμα του να πετύχει, από το δηλητήριο του ανταγωνισμού, από τη σύγκρουση όταν το ένα κομμάτι του προσπαθεί να διαφοροποιηθεί, να ξεφύγει και έρχεται αντιμέτωπο με εκείνο που έχει διαμορφωθεί από τα γονεϊκά πρότυπα. Είναι, άραγε, μοιραίο όσοι διακρίνονται και ξεπερνούν τα όριά τους να φτάνουν στα άκρα;

Μπορεί να μην κληθούμε ποτέ να κάνουμε την  ομιλία της ζωής μας, όπως ο Colin Firth, ως Γεώργιος ο VI, αλλά όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί πολλές φορές πώς γίνεται να ξεπεράσουμε τους φόβους μας, να διορθώσουμε τις αδυναμίες μας και να καταφέρουμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων σε κρίσιμες στιγμές. Το ζητούμενο από τον πρωταγωνιστή στο Λόγο του Βασιλιά είναι να αφεθεί, να χαλαρώσει, να ξεφύγει από τα στερεότυπα, για να θεραπευτεί. Σε μια αντίστροφη από εκείνη του Πυγμαλίωνα με την κυρία Doolittle ιστορία, ο βασιλιάς με τη βοήθεια του μποέμ ειδικού βρίσκει τη λύση σε μια μορφή ψυχοθεραπείας τελικά υπό το πέπλο της λογοθεραπείας πάντα.

Στο Last Night η Keira Knightley και ο Guillaume Canet ρίχνουν φως στον ανεκπλήρωτο έρωτα και στο βασανιστικό για όλους μας ερώτημα “τι θα γινόταν αν…;” το ίδιο βράδυ που ο Sam Worthington σκέφτεται αν θα προχωρήσει με την ακαταμάχητη Eva Mendes ή θα μείνει πιστός στη Knightley. Τα βράδια που τα πράγματα δεν πάνε καλά σε σκέφτομαι, λέει η Knightley στον Canet, αλλά τελικά μένει με τον Worthington που γνωρίζει από το κολέγιο και είναι παντρεμένοι τέσσερα χρόνια. Εσύ τι θα ‘κανες;

Και όσο γνώριμη  μπορεί να φάνηκε αυτή η ιστορία  σε πολλούς, τόσο εξωπραγματικός μπορεί να μοιάζει ο κόσμος του inception. Και, όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που εγκλωβιζόμαστε σε μια ιδέα, σε ένα όνειρο, δικό μας ή άλλου, και χρειάζεται ένα γερό τράνταγμα για να ξαναέρθουμε σε επαφή με την πραγματικότητα. Μπορεί ο Christopher Nolan να δούλευε το σενάριο του inception για χρόνια… αλλά η αλήθεια είναι ότι εμείς έχουμε δει το έργο να παίζεται πολλές φορές.

Ρεβέκκα Παιδή

Note: απόσπασμα έχει δημοσιευθεί στο τεύχος Απριλίου του περιοδικού Adore.